Jakie są przyczyny oraz jak unikać psich konfliktów?
Psy są zwierzętami społecznymi, które w większości przypadków potrafią żyć w harmonii z innymi czworonogami. Niemniej jednak, zdarzają się sytuacje, w których dochodzi do konfliktów między psami. Tego rodzaju „psie spory” mogą być stresujące zarówno dla zwierząt, jak i ich Opiekunów. Nie ma złotego środka ani jednej wskazówki jak unikać psich konfliktów. Warto jednak poznać główne przyczyny psich konfliktów oraz niektóre działania prewencyjne, które pomogą nam im zapobiec.
Jakie są najczęstsze przyczyny psich konfliktów?
Przyczyny psich konfliktów mogą być różnorodne i zależą od wielu czynników, takich jak: temperament psa, jego wcześniejsze doświadczenia oraz sytuacja, w której pies się znajdzie. Oto najczęstsze przyczyny psich konfliktów:
Brak odpowiedniej socjalizacji i brak psich kompetencji społecznych
Psy, które nie miały odpowiedniej socjalizacji w młodości, często nie potrafią prawidłowo nawiązywać interakcji z innymi psami. Takie psy mogą być lękliwe, agresywne lub niepewne w towarzystwie innych czworonogów. Brak doświadczeń społecznych z innymi psami może prowadzić do trudności w komunikacji i większego ryzyka konfliktów. Pies, który nie ma wystarczających kompetencji społecznych może prowokować konflikty z innymi psami (szybko podbiega, jest nachalny, emocjonalnie kopuluje, nie „czyta” sygnałów).
Choroby i ból oraz kwestie hormonalne
Pies, który cierpi z powodu bólu lub choroby, może stać się bardziej drażliwy a nawet agresywny. Psy bardzo długo długo „kamuflują” ból i my Opiekunowie nieświadomie możemy je narażać na niekomfortowe dla nich sytuacje. Czworonogi mogą reagować agresją na inne psy, które zwykle tolerują, ponieważ cierpią, są rozdrażnione i czują się słabsze lub zagrożone
Samice w okresie cieczki przyciągają uwagę samców, co z kolei może prowadzić do agresywnych zachowań i konfliktów między rywalizującymi psami. Również zmiany hormonalne u psów wpływają na ich zachowanie, co czasem prowadzi do wzmożonej agresji.
Strach i niepewność
Psy, które czują się zagrożone lub niepewne często reagują nieadekwatnie do sytuacji. Strach przed innymi psami, głośnymi dźwiękami, nowymi miejscami lub osobami może wywoływać reakcje obronne, które prowadzą do konfliktów. Negatywne doświadczenia z przeszłości również prowadzą do nieprawidłowych interakcji i zachowań z innymi psami (m.in. agresja lękowa).
Błędy Opiekuna
Często konflikty między psami wynikają z błędów popełnianych przez Opiekuna m.in.:
- Nieumiejętne trzymanie psa na smyczy (krótka, napięta smycz uniemożliwiająca komunikacje)
- Zbyt mały dystans między mijającymi się psami lub puszczenie psa luzem
- Nieprawidłowe wprowadzenie nowego psa do grupy społecznej
- Brak „czytania” psich komunikatów i mowy ich ciała
- Nierespektowanie granic i komfortu innego psa
- Przymuszanie do kontaktów na smyczy
Naturalne psie instynkty i zachowania
- Terytorializm
Psy są z natury terytorialne i mogą nerwowo reagować na „intruzów”, którzy wkraczają na ich teren. Dotyczy to zarówno własnego domu, jak i przestrzeni publicznych. Zdarza się, że psi terytorializmprowadzi do konfliktów, gdy dwa psy spotykają się na granicy swojego „terytorium”.
- Psia hierarchia
W grupie psów naturalnie tworzy się hierarchia. Niektóre psy mają silny instynkt dominacji i próbują narzucić swoją pozycję innym czworonogom. Konflikty między psami mogą wystąpić zarówno podczas pierwszego spotkania, jak i w grupach, które już się znają.
- Obrona zasobów
Rywalizacja o zasoby, takie jak jedzenie, zabawki, łóżko czy uwaga właściciela, jest częstą przyczyną konfliktów między psami. Niektóre psy są bardziej terytorialne w stosunku do swoich zasobów – manifestują lub agresywnie reagują, gdy inny pies próbuje je przejąć.
Ograniczona przestrzeń
W sytuacjach, gdy psy są zmuszone do przebywania w małej przestrzeni (np. samochód, wąski korytarz, chodnik, psie parki) i brakuje im możliwości komunikacji na dystansie bardzo często dochodzi do konfliktów. Ograniczona przestrzeń zwiększa napięcie i stres, gdyż psy nie mają możliwości ucieczki, wycofania się, rezygnacji z interakcji. Zdarza się również, że Opiekun nie potrafi odczytać psich próśb o pomoc i wesprzeć czworonoga we właściwy sposób. (np. odejście, zabranie psa z trudnej sytuacji, postawienie granicy innemu psu).
Jak unikać psich konfliktów?
Zrozumienie języka ciała psa
Jednym z najważniejszych aspektów unikania konfliktów między psami jest umiejętność odczytywania psiego języka ciała. Psy komunikują się za pomocą szeregu sygnałów, które wskazują na ich stan emocjonalny i zamiary. Warto zaznajomić się z sygnałami stresu i drabiną agresji. Niektóre z sygnałów stresu to: oblizywanie się, ziewanie, odwracanie głowy, zmiana pozycji i napięcia ciała, „rybie oko”, kłapanie zębami, warczenie.
Czasami to samo zachowanie w innych kontekstach sytuacyjnych będzie miało inne znaczenie. Przykładowo psi naskok z zadkiem u góry może być zaproszeniem do zabawy, bardzo podobny naskok, ale z innym napięciem psiego ciała będzie przesunięciem drugiego psa i wyznaczeniem mu granicy. Znając psią mowę ciała możemy przewidzieć, kiedy pies czuje się nieswojo lub jest zagrożony, a także pomóc mu poprzez odpowiednią reakcję.
Socjalizacja od najmłodszych lat
Odpowiednia socjalizacja jest bardzo istotna dla rozwoju psa, wpływa na całe psie życie i pomaga kształtować właściwe interakcje z innymi zwierzętami. Pies, który od szczenięcia miał okazje do prawidłowych, nieprzymuszonych kontaktów ze zrównoważonymi psami będzie lepiej przygotowany do radzenia sobie w sytuacjach społecznych jako dorosły osobnik. Warto więc zapewnić psu regularne kontakty z innymi, ale dobranymi kompanami, pamiętając jednak o stopniowym wprowadzaniu malucha w świat czworonogów.
Szkolenie i edukacja
Oprócz prawidłowej socjalizacji bardzo istotne jest szkolenie naszego psa, które wyposaży go w niezbędne umiejętności. Pomogą one unikać konfliktów między psami. Najważniejsze psie kompetencje i hasła to:
- przywołanie,
- rezygnacja,
- odwołanie,
- zwracanie uwagi na Opiekuna, prawidłowa komunikacja na spacerze (gesty: „tędy”, hasła: „stop”, „czekaj”)
- umiejętność omijania innych psów po łuku i stosowania strategii adaptacyjnych w trudnych, stresujących sytuacjach
Bardzo ważna jest nasza wiedza, nieprzymuszanie psów do interakcji. Istotne jest zwracanie uwagi na odpowiedni dystans między psami, aby czuły się bezpiecznie i mogły komunikować na odległość. Uczmy się asertywności i nie podejmujemy pochopnych decyzji w kwestii zgody na kontakt naszego psa z nieznanym psem. Sami szanujmy przestrzeń innych ludzi i psów, zawsze pytajmy o zgodę na ewentualną interakcje.
Nadzorowanie psich interakcji i udzielanie wsparcia
Warto nadzorować czy zabawa psów i psie interakcje są prawidłowe. „Nie wrzucajmy” naszych psów w trudne sytuacje, w towarzystwo nieznanych im psów na ograniczonej przestrzeni bez możliwości oddalenia się i komunikacji na dystansie (np. psie parki).Zauważmy, żeprawidłową zabawę cechuje naprzemienna inicjatywa, występowanie przerw oraz dostosowanie do poziomu partnera. Zwróćmy uwagę czy zabawa na pewno jest zabawą a nie „nagonką”? Analizujmy wszystkie sygnały, które podczas interakcji z innymi psami komunikuje nasz pies. W razie potrzeby udzielajmy mu wsparcia i pomocy.
Unikanie sytuacji prowokujących
Niektóre sytuacje mogą prowokować psy do nieprawidłowych, niebezpiecznych i stresujących dla nich zachowań i interakcji. Należy do nich m.in. ograniczona przestrzeń, walka o zasoby (np. jedzenie, zabawki) lub obecność samic w okresie cieczki. W miarę możliwości warto unikać takich okoliczności, aby zmniejszyć ryzyko konfliktu. Jeśli już znajdziesz się w takiej sytuacji, zachowaj spokój i staraj się szybko i bezpiecznie odseparować psy.
Kontrola emocji Opiekuna
Psy wyczuwają emocje swoich Opiekunów. Jeśli jesteśmy zdenerwowani lub niespokojni nasz pies może to odebrać jako sygnał, że istnieje zagrożenie, co może zwiększyć jego gotowość do walki. Dlatego ważne jest, abyśmy w sytuacjach potencjalnie konfliktowych zachowywali spokój i pewność siebie.
Szybka reakcja
Jeśli zauważymy, że między psami zaczyna się zaostrzać sytuacja, nie zwlekajmy z interwencją. Wcześniejsze rozdzielenie psów, udzielenie im wsparcia i odwrócenie ich uwagi może zapobiec eskalacji konfliktu.
Współpraca z behawiorystą
Jeśli Twój pies ma tendencję do częstych konfliktów z innymi psami, warto skonsultować się z behawiorystą. Specjalista pomoże zidentyfikować przyczyny takiego zachowania, odczytać psie emocje i opracować plan działania, który pomoże psu nauczyć się właściwych reakcji w trudnych sytuacjach.
Podsumowanie
Unikanie psich konfliktów wymaga wiedzy i odpowiedzialności ze strony Opiekuna. Rozumienie emocji, sygnałów wysyłanych przez psa, odpowiednia socjalizacja, unikanie sytuacji prowokujących oraz szybka reakcja na potencjalne zagrożenia to najważniejsze elementy zapobiegania nieprzyjemnym sytuacjom. Dzięki tym działaniom, Ty i Twój pies będziecie mogli cieszyć się spokojnymi spacerami i pozytywnymi relacjami z innymi czworonogami. Powodzenia!