Co to jest i jaką rolę pełni spacer równoległy?
Spacer równoległy może być świetnym sposobem na trening rezygnacji, poprawę psich relacji i naukę psiej komunikacji dla czworonogów a także ich opiekunów. Jeśli jesteście ciekawi jakie zalety ma dobrze zorganizowany spacer równoległy zapraszam do lektury.
Jak komunikują się psy?
Nasi czworonożni przyjaciele „mówią” choć nie zawsze ich mowa jest dla nas zrozumiała. Psy posiadają złożony i bogaty język komunikacji. Pies komunikuje się „całym sobą”: pozycją i napięciem ciała, ustawieniem ogona, uszu, oczu, fafli, ułożeniem sierści, wokalizacją oraz zapachem. Fascynujące jest to, że każda część psiego ciała w różnych sytuacjach może prezentować odmienne komunikaty i mieć całkowicie inne znaczenie. Przykładowo ruch ogona może być wyrazem radości, ekscytacji, ale i niepokoju bądź stresu. Pies nie mający złych zamiarów bądź unikający bezpośredniej konfrontacji podchodzi do drugiego psa najczęściej „po łuku”. Podchodzenie frontalne jest często sygnałem grożącym a nawet poprzedzającym atak. Psy podobnie jak i ludzie nie mają zazwyczaj ochoty witać się z każdym napotkanym przechodniem. W naturalnym środowisku psy najpierw zbierają zapach na odległość i wymieniają się komunikatami a dopiero potem podejmują decyzję o ewentualnym kontakcie bezpośrednim. Spacer równoległy umożliwia psom taką naturalną i bezpieczną komunikację.
Co to jest spacer równoległy?
Spacer równoległy nazywany też czasem „rehabilitacyjnym” to lekcja języka „psiejskiego” dla opiekunów oraz warsztaty prawidłowych interakcji dla czworonogów. Jest on zorganizowanym i kontrolowanym psim spacerem, podczas którego psy mogą uczyć się prawidłowej interakcji między sobą, rezygnacji, a ich opiekunowie opanowują psi język komunikacji. Spacer ten odbywa się na smyczy, w jednym kierunku, ale uczestniczące w nim pary (pies i jego opiekun) oddalone są od siebie w celu zachowania psiego komfortu, spokoju i swobody eksploracji. Początkowo psia komunikacja odbywa się na bezpieczną i tolerowaną przez psy odległość. Ważne, aby spacer prowadził trener, behawiorysta, osoba, która zna się na psim języku komunikacji i pomoże opiekunom i psom prawidłowo dołączyć do spaceru, pilnować odpowiedniego dystansu pomiędzy parami, obserwować psie sygnały i interweniować w razie konieczności.
Dla jakich psów odpowiedni jest spacer równoległy?
Spacer równoległy może być wspaniałą metodą pracy nad psimi relacjami i wykorzystywany w wielu sytuacjach. Jest świetnym treningiem dla wszystkich psów, ale szczególnie dla tych które:
- mają problemy z komunikacją z innymi psami (np. kładą się na widok drugiego psa, wokalizują, ciągną na smyczy, paraliżuje je stres, naskakują na psy, „kopulują”)
- nie tolerują bliskiej obecności innych psów z różnych powodów
- potrzebują pracy i komunikacji „na dystansie”
- są reaktywne bądź nadmiernie ekscytują się spotkaniami z innymi psami i „przytłaczają je” swoją energią i natarczywością
- mają problemy behawioralne np. agresja lękowa, ucieczka, flirt, zastyganie stresowe
- mają problemy komunikacyjne wynikające z braku socjalizacji
- są po trudnych przeżyciach, doświadczeniach, pogryzieniach bądź nieprzyjemnych interakcjach z innymi psami
- potrzebują treningu prawidłowej komunikacji i bezpiecznych interakcji z innymi psami (np. szczeniaki)
- wymagają bezpiecznego kontaktu z innymi psami
Jakie zalety dla psa i jego opiekuna ma spacer równoległy?
Kontrolowany, bezpieczny i dobrze przeprowadzony spacer równoległy ma wiele zalet dla psów i ich opiekunów:
- budowanie prawidłowych psich relacji i prawidłowej psiej komunikacji
- nauka „rezygnacji” z trudnych bodźców
- nauka psiej samodzielności i niezależności
- budowanie poczucia pewności siebie i bezpieczeństwa w psich relacjach „jesteś daleko nie zagrażasz mi”
- nauka rezygnacji z interakcji – „konieczności witania się z każdym napotkanym psem”
- nauka pracy i psiej komunikacji „na dystansie”
- nauka psiego języka komunikacji dla opiekunów
- nauka udzielania psu wsparcia przez opiekuna w trudnych dla niego sytuacjach
- bodowa psiego zaufania do opiekuna
- zdobywanie pozytywnych doświadczeń
- nauka „psiej tolerancji”
- opanowanie umiejętności mijania innych psów „po łuku”
- praca nad psimi kompetencjami społecznymi
- trening „kodeksu spacerowego”
- praca nad problemami behawioralnymi: lękiem, stresem, agresją
Jakie zasady powinny obowiązywać podczas spaceru równoległego?
Główne zasady, które powinny obowiązywać podczas spaceru równoległego:
- psy są na smyczy (lince), która pozwala na swobodną eksplorację
- spacerujemy w oddaleniu od innych psów i ich opiekunów (na początku duży dystans, który zapewnia komfort spaceru wszystkim jego psim uczestnikom i opiekunom)
- szanujemy inne psy i ich opiekunów – nie zbliżamy się
- pozwalamy psom na swobodne węszenie, które uspokaja i niweluje stres.
- dołączamy do spaceru w sposób kontrolowany: powoli, spokojnie, na koniec grupy, nikt nie „wyskakuje z krzaków” 😊
- bardzo małe grupy, w przypadku psiaków z dużymi problemami – dwie „wybrane” psio -ludzkie pary. Idealnie byłoby, gdyby jeden z psów był psem „przewodnikiem” mającym wysokie kompetencje społeczne.
- uważnie obserwujemy psy i sygnały przez nie wysyłane
- w razie pojawienia się jakichkolwiek sygnałów stresu np. napięcie ciała, niepokój, zjeżenie, oblizywanie się, ziewanie, nerwowe spojrzenia, długie, nerwowe „zawęszania” bądź inne zachowania wynikających z braku komfortu zwiększamy dystans
- czas i cierpliwość opiekunów: psy mające problemy w komunikacji i interakcjach z innymi psami nabywały je stopniowo, nauka prawidłowej komunikacji wymaga spokojnej, cierpliwej pracy i zrozumienia opiekuna
- obecność na spacerze trenera, behawiorysty, osoby znającej się na psiej komunikacji
Na czym polega zasada „stopniowania” odległości między parami podczas spaceru równoległego?
Każdy spacer równoległy ma swoją specyfikę, gdyż uczestniczą w nim inne psy, które mają odmienne problemy, oraz indywidualną strefę komfortu. Strefa komfortu to obszar, w którym pies czuje się dobrze i bezpiecznie, a jej nagłe bądź niepożądane naruszenie przez innego psa może wywołać stres, niepokój, dyskomfort psychiczny a nawet agresję. Dlatego tak ważna jest zasada stopniowania odległości między psami podczas spaceru i nienaruszanie strefy bezpieczeństwa psów. Każdy spacer równoległy rozpoczynać się powinno na bardzo dużych odległościach obserwując sygnały komunikacyjne wysyłane przez psy. Dystans między parami zmniejszamy stopniowo.
Niektóre psy będą potrzebowały wielu spacerów z zachowaniem bardzo dużej odległości od siebie, inne psy po dwóch wspólnych spacerach będą gotowe, aby zmniejszyć dystans między nimi i czuć się dobrze. Będą też psiaki, które nie będą tolerowały zmniejszania odległości między sobą i ich potrzeby w tym względzie muszą być uszanowane. Warto też rozpocząć wspólne spacerowanie w takim ustawieniu, aby psy były po zewnętrznych stronach swoich opiekunów. Człowiek stanowi wtedy naturalną barierę odgradzającą psy między sobą. Takie ustawienie pozwala psom poczuć się bezpieczniej, daje czas na zapoznanie się z sytuacją, terenem i buduje zaufanie do opiekuna. Z czasem opiekunowie mogą zmieniać ustawienie bacznie obserwując swoje psy.
Jakie są największe błędy popełniane podczas spacerów równoległych?
Oczywiście nie wszystko jesteśmy w stanie zaplanować i zdarzają się nieprzewidziane sytuacje i niespodziewane psie reakcje. Istnieją jednak błędy, których nie powinniśmy popełniać dla dobra naszych psów, ich bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia:
- brak zasady stopniowania odległości bądź zbyt szybkie zmniejszanie odległości między psami
- naruszanie strefy komfortu psów przez innych uczestników spaceru
- podchodzenia i zbliżane się psów, podchodzenie frontalne, podchodzenie na napiętej smyczy
- nieprzemyślany dobór par spacerowych
- nieczytanie sygnałów wysyłanych przez psy bądź ich ignorowanie
- dopuszczanie do konfrontacji, nieprzemyślanych interakcji pomiędzy psiakami
- spuszczanie psów ze smyczy
- napięta lub zbyt krótka smycz, uniemożliwiająca komunikację i ewentualne samodzielne odejście psa na odpowiednią odległość
- nieprawidłowa mowa ciała opiekuna (np. zwracanie się przodem do innych psów), nadmierne emocje opiekuna i przeszkadzanie psu w komunikacji na odległość (zagadywanie psa, nadmierna gestykulacja, wydawania dużej ilości smaczków „za dobre zachowanie”)
- używanie zabawek, piłek (ryzyko obrony zasobów, podkręcanie emocji, niepotrzebne rozproszenia)
Spacer równoległy ma swoje zalety, cele i zadania. Mądrze zaplanowany i zorganizowany może być wspaniałym treningiem behawioralnym, lekcją komunikacji, możliwością nauki i budowania psich kompetencji społecznych.
