Bezstresowe wychowanie, czyli o wyznaczaniu granic psu przez Opiekuna
W poprzednich artykułach omawialiśmy, jak ważne jest respektowanie granic psów przez ich Opiekunów. Teraz przyjrzymy się temu zagadnieniu z innej perspektywy: jak my jako Opiekunowie, powinniśmy wyznaczać granice naszym psom? Czy jest to konieczne? W jakich sytuacjach warto to robić? Jak skutecznie stawiać granice, unikając przy tym metod awersyjnych i nie naruszając więzi z naszym czworonożnym przyjacielem? Zapraszam do lektury na temat bezstresowego wychowania psa i zasad wyznaczania granic.
Współczesny świat psów
Nasz ludzki świat nie jest naturalnym środowiskiem dla psów. W procesie udomowienia, psy musiały przystosować się do życia w „współczesnym, ludzkim świecie”, który znacząco różni się od przestrzeni, w której pierwotnie egzystowały wilki, dzikie psowate, a nawet psy w przeszłości. Nasze czworonogi zostały „wrzucone” w miejskie środowisko, gdzie mają ograniczony dostęp do natury – lasów, łąk i otwartych przestrzeni. Wzajemna psia komunikacja staje się trudniejsza z powodu zurbanizowanej przestrzeni: wąskich chodników, smyczy, tłoku, hałasu, zabudowy i ruchu miejskiego. Naszym obowiązkiem jest zrozumienie emocji psa, spojrzenie na otoczenie z jego perspektywy, nauczenie go funkcjonowania w tej wymagającej przestrzeni oraz zapewnienie mu bezpieczeństwa.
Czy powinniśmy wyznaczać granice psu?
Aby pomóc naszym czworonogom zrozumieć świat, w którym żyją, czuć się w nim bezpiecznie i radzić sobie w trudnych sytuacjach, musimy ustalić jasne normy, reguły i wyznaczyć granice. Co sprawia, że psy czują się bezpiecznie każdego dnia? Zrozumiały „kodeks” zasad, który jest respektowany przez wszystkich domowników, przewidywalność, wzajemne zaufanie i wsparcie. Jasne zasady pomogą naszemu psu odnaleźć się w naszej rzeczywistości i zapewnią mu poczucie bezpieczeństwa. Mądre wytyczanie granic oraz konsekwencja w nauczaniu życiowych reguł z poszanowaniem emocji psa to fundament udanej relacji.
Jak prawidłowo wyznaczać granice psu?
Na początku warto ustalić, że zasady dotyczące granic i reguł domowych powinny być omówione i zaakceptowane przez wszystkich domowników jeszcze przed pojawieniem się psa w domu. Wspólnie, na spotkaniu domowym, należy stworzyć mądry i oparty na wiedzy kodeks domowy, który uwzględnia potrzeby oraz odrębność gatunkową psa. Powinniśmy zdecydować, co będzie dozwolone dla naszego czworonoga, a co nie. Jeśli na przykład ustalimy, że pies nie będzie wskakiwał na łóżko, nie będzie spał z domownikami i nie będzie podjadał przy stole, zasady te muszą być konsekwentnie respektowane przez wszystkich.
Szczeniaka uczymy prawidłowych zachowań od pierwszych dni w nowym domu, korzystając z pozytywnych metod. Negatywne zachowania, które naruszają nasze granice, zastępujemy alternatywnymi. Na przykład, jeśli szczeniak gryzie nasze ręce, oferujemy mu gryzaki, a konsekwentnie, ale spokojnie pokazujemy jakie zasady obowiązują w domu. Wytyczenie granic jest niezbędne, aby zapewnić zarówno nam, jak i psu bezpieczeństwo. Nie pozwalamy psu skakać na kuchenkę, chroniąc tym samym jego zdrowie i życie. Nie tolerujemy mocnego podgryzania, wymuszania czy niszczenia naszych rzeczy. W odpowiedzi na takie zachowania stosujemy zapobiegawcze rozwiązania, takie jak odpowiednia aranżacja domu, zaspokojenie potrzeb psa w zakresie gryzienia i destrukcji poprzez zabawki, szarpaki i gryzaki.
Granice są niezbędne, aby pies mógł zrozumieć nasze oczekiwania. Pamiętajmy, że nasz psi przyjaciel rozumie tylko tyle, ile nauczy go Opiekun.
W jakich sytuacjach powinniśmy wyznaczyć granice psu?
Bezpieczeństwo Psa
Granice powinny być wyznaczane w każdej sytuacji, w której zagrożone jest bezpieczeństwo psa – w domu, na spacerze, czy podczas interakcji z innymi psami i ludźmi. Chodzi o codzienne sytuacje, w których uczymy psa odpowiednich i bezpiecznych zachowań.
Bezpieczeństwo w domu
- Ustalenie kodeksu domowych reguł, który jest przestrzegany przez wszystkich domowników.
- Bezpieczna aranżacja przestrzeni domowej, np. zabezpieczenie kuchenki, przewodów elektrycznych, środków chemicznych, lekarstw oraz schodów.
Bezpieczeństwo na zewnątrz
- Zarządzanie przestrzenią wokół domu, w tym zabezpieczenie ogrodu przed ucieczką psa oraz wyznaczenie miejsc, gdzie może realizować swoje potrzeby, takie jak kopanie, a także odgrodzenie obszarów „zakazanych” lub niebezpiecznych.
- Pozytywny trening i nauka zasad podczas spacerów, np. nauka przywołania, chodzenia na smyczy, rezygnacji oraz reagowania na komendy.
- Budowanie u psa kompetencji, pewności siebie, samodzielności i umiejętności podejmowania decyzji.
Interakcje z innymi psami
- Prawidłowa socjalizacja psa i nauka komunikacji z innymi psami, w tym wyznaczanie granic w razie potrzeby (przerwanie interakcji, niedopuszczanie do niewłaściwych kontaktów czy zabaw).
- Wsparcie psa w trudnych sytuacjach i wyznaczanie granic, gdy jest to konieczne (np. odejście, zatrzymanie się).
- Praca z problemowymi zachowaniami poprzez zrozumienie psich emocji, ustalanie granic oraz trening alternatywnych zachowań (innych niż reaktywność, agresja lękowa).
Interakcje psa z człowiekiem
- Nauka prawidłowych interakcji społecznych, spokojnego zachowania oraz przerywanie zachowań psa, które mogą być społecznie nieakceptowalne, niebezpieczne lub niekomfortowe dla innych, np. nachalne podejście, skakanie psa na człowieka, niechciane interakcje
- Respektowanie zasad społecznych dotyczących zachowania psa wobec innych oraz zachowania psa w określonych miejscach (komunikacja miejska, miejsca publiczne)
Konsekwentny trening oparty na porozumieniu
- Nauka granic. Trening powinien obejmować naukę psa respektowania granic, takich jak nieprzekraczanie pewnych obszarów bez pozwolenia, a także naukę podstawowych komend i odpowiednich zachowań, takich jak „stop”, „nie”, „nie wolno”, „zostaw” czy „puść”, „czekaj”.
- Nauka prawidłowej komunikacji psa z Opiekunem w tym użycia gestów, które są bardzo pomocne w rozumieniu przez psy naszych intencji i stawiania granic
Podsumowanie
Jako opiekunowie psów ponosimy pełną odpowiedzialność za ich zachowanie i bezpieczeństwo. Naszym obowiązkiem jest nauczenie psa takich zachowań, nawyków i reakcji, które zapewnią ochronę jemu, nam oraz innym ludziom. Czy możliwe jest połączenie wyznaczania granic z bezstresowym wychowaniem? Zdecydowanie tak! Dzięki konsekwentnemu treningowi, ustaleniu jasnych zasad oraz szacunkowi dla emocji i sygnałów wysyłanych przez psa, można osiągnąć pełną harmonię. Ważne jest, by unikać metod awersyjnych, a zamiast tego skupić się na budowaniu zaufania i pozytywnych relacji.
