Behawiorysta – moim zdaniem – to jeden z najciekawszych zawodów, jakie istnieją. Nie zawsze jest jednak wdzięczny, a już na pewno nie należy do najłatwiejszych. W tym artykule chcę przybliżyć Wam, na czym polega praca behawiorysty psów i z jakimi wyzwaniami mierzy się na co dzień.
Kim jest behawiorysta?
Zanim dojdziemy do odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule tego wpisu powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie kim jest behawiorysta? Spróbujmy to wyjaśnić. Behawiorysta psów jest to specjalista, który zajmuje się analizą i modyfikacją zachowań psów. Pomaga Opiekunom, którzy nie wiedzą, jak poradzić sobie z niepokojącym zachowaniem swojego psiego przyjaciela. Zadaniem behawiorysty jest pomóc Opiekunom w zrozumieniu tego zachowania oraz opracowanie skutecznej metody pracy, która poprawi ich relację i zmniejszy lub zlikwiduje problem, z którym zgłosili się oni do niego.
Fot.: Archiwum własne.
Behawiorsta czy trener?
Wiele osób myli pojęcie trenera psów z behawiorystą. Wyjaśnijmy zatem różnice pomiędzy nimi. Częściowo są to podobne specjalizacje, jednak różnią się pewnymi niuansami. Trener jest to osoba, która uczy czegoś psa. Zazwyczaj są to komendy, psie sporty typu nosework, obedience czy wiele innych. Behawiorysta również uczy psa – ale w nieco inny sposób. Uczy go bardziej sposobów radzenia sobie w trudnych dla niego sytuacjach. Jego praca z psem nie polega więc na nauce komend, skupia się on bardziej na psychologii i emocjach psa. Jest więc takim psim psychologiem.
Oczywiście nauka komend często bywa przydatna podczas terapii behawioralnej i konsultacji, jednak pełni ona tylko funkcję pomocniczą. Bardzo dobrze, kiedy behawiorysta jest również trenerem psów. Wtedy jego wiedza obejmuje oba obszary i dzięki temu jest mu łatwiej w prawidłowy sposób wprowadzić pomocnicze hasła podczas terapii behawioralnej. Jeśli chcecie się rozwijać z psem, nauczyć go nowych haseł to poszukajcie trenera psów. Natomiast jeśli macie jakieś problemy ze swoim psiakiem, jeśli na przykład cierpi na lęk separacyjny, ma problemy z agresją lub obroną zasobów, odpala do samochodów, psów i rowerzystów, wtedy poszukajcie dobrego behawiorysty. Behawiorysty szukajcie również, jeśli chcecie przeprowadzić na przykład testy kompetencji szczeniąt z miotu.
Jak wygląda konsultacja behawioralna?
Wszystko zależy od problemu z jakim zmaga się dany pies. Zazwyczaj konsultacja rozpoczyna się w domu, w którym występuje problem. Wyjątkiem są sytuacje, w których spowodowałoby to duży stres dla psa. Może mieć on na przykład trudności przy wejściu obcej osoby do mieszkania. W takim przypadku rozsądniejsze może się okazać spotkanie na zewnątrz i stopniowe odwrażliwienie psa na trudną dla niego sytuację. Prawidłowo przeprowadzona konsultacja musi zawierać natomiast zebranie dokładnego wywiadu behawioralnego, za pomocą którego behawiorysta będzie się starał poznać dogłębnie wszystkie szczegóły problemu, ale również warunków w jakich żyje pies, jego codziennej aktywności, rytmu życia, rutyny, diety, przebytych chorób, socjalizacji itp. Ta część konsultacji może trwać bardzo długo, więc warto uzbroić się w cierpliwość. Diagnoza i dalszy sposób postępowania z psem w dużej mierze zależy właśnie od informacji uzyskanych za pomocą tego wywiadu.
Bardzo często, jeśli nie ma żadnych przeciwskazań lub problem, z którym zgłosili się Opiekunowie tego wymaga, behawiorysta udaje się wraz z nimi i psem na spacer. Podczas takiego spaceru obserwuje on zachowanie psa, jego komunikację i reakcje na bodźce, które pojawią się podczas spaceru.
Dalsza część konsultacji to rozmowa z Opiekunem, wyjaśnienie z czego wynika problem, zwrócenie mu uwagi na rzeczy, które powinny ulec zmianie i udzielenie pierwszych wskazówek do dalszego postępowania. Z reguły wskazówek jest bardzo dużo i ciężko wszystko zapamiętać, więc Opiekun dostaje informację, że wszystkie zalecenia otrzyma w formie elektronicznej lub papierowej po konsultacji.
Fot.: Archiwum własne
Co dalej po konsultacji?
Pomimo tego, że behawiorysta stara się przekazać zarówno pisemnie, jak i ustnie jak najwięcej informacji niezbędnych do dalszego postępowania z psem, może okazać się, że sytuacja będzie wymagała kolejnych wizyt. Niektóre problemy behawioralne są na tyle złożone, że ich rozwiązanie wymaga czasu, konsekwencji i regularnego monitorowania postępów.
W takich przypadkach behawiorysta ustala z opiekunami plan terapii behawioralnej, który może obejmować kontrolne wizyty, kolejne treningi lub wsparcie online.
Czasem konieczne jest również współdziałanie z weterynarzem, zwłaszcza gdy problemy behawioralne mają podłoże zdrowotne (np. ból, zaburzenia hormonalne, zaburzenia kompulsywne itp.), bądź wskazane jest wsparcie farmakologiczne terapii.
Jakie problemy rozwiązuje behawiorysta?
Praca behawiorysty obejmuje bardzo szeroki aspekt zagadnień. Psy mają wiele różnych problemów, wynikających z bardzo różnorodnych przyczyn. Do najczęstszych należą:
– zaburzenia i lęk separacyjny – gdy pies ma trudności w pozostawaniu w domu w odosobnieniu od Opiekuna
– problemy z agresją w stosunku do innych ludzi lub zwierząt
– obrona zasobów, gdy pies broni jedzenia, zabawek, legowiska lub Opiekuna
– nadmierna reaktywność, szczekanie, nadmierna reakcja na bodźce
– trudności z socjalizacją
– lęk przed sytuacjami, ludźmi itp.
Jednak to nie wszystko czym zajmuje się behawiorysta. Czasem może on pomóc dobrać odpowiedniego psa dla człowieka biorąc pod uwagę charakter ich obu lub ocenić predyspozycje poszczególnych szczeniąt z miotu.
Czy behawiorysta pomoże każdemu psu?
Niestety, nie zawsze. Sukces terapii behawioralnej zależy od wielu czynników takich jak zaangażowanie opiekunów. Bez tego sam „przepis” na pomoc psu nie będzie miał żadnego znaczenia. To na opiekunach musi spoczywać lwia część pracy, którą odpowiednio pokieruje oczywiście doświadczony behawiorysta.
Czasem problem leży po stronie zdrowotnej psa. Agresja może przykładowo wynikać z dolegliwości bólowych. Wtedy do gry powinien wkroczyć dobry weterynarz. Jednak i w takim naprowadzeniu na właściwą ścieżkę postępowania doświadczony behawiorysta powinien naprowadzić opiekuna, a nierzadko terapia behawioralna powinna odbywać się z leczeniem weterynaryjnym.
Pomimo tych ograniczeń, w większości przypadków systematyczna praca pod okiem behawiorysty powinna przynieść znaczącą poprawę lub całkowite rozwiązanie problemu.
Podsumowanie
Praca behawiorysty psów to połączenie wiedzy o psiej psychologii, etologii, cierpliwości i umiejętności współpracy z ludźmi. Dobrego specjalistę cechuje empatia, doświadczenie i etyczne podejście. Jeśli zauważacie nietypowe zachowanie u swojego psa to nie warto czekać. Behawiorysta wezwany odpowiednio wcześnie jest w stanie wychwycić takie anomalie i pomóc zanim się rozwiną w coś poważniejszego. Jest to bardzo ciekawe zajęcie, jednak nie jest łatwe i obarczone jest dużą dozą odpowiedzialności. Dlatego warto wybrać naprawdę dobrego specjalistę.
Jeśli zastanawiasz się, czy Twój pies potrzebuje wsparcia behawiorysty – napisz do nas. Chętnie pomożemy.
