Co to jest rutyna startowa w Nosework i jak ją wprowadzić do treningów?
Jeśli rozpoczynasz swoją przygodę ze sportem kynologicznym jakim jest Nosework i chcesz dowiedzieć się czym jest rutyna startowa, jaki jest jej cel i jak prawidłowo ją wprowadzić do Waszych treningów zapraszam do lektury artykułu.
Co to jest rutyna startowa w Nosework?
Rutyna startowa to sekwencja czynności, które wykonujemy z psem przed rozpoczęciem przeszukiwań, mająca na celu przygotowanie go do zadania. Wprowadzamy i stosujemy rutynę startową zarówno podczas treningów Nosework, jak i podczas egzaminów oraz zawodów. Elementy rutyny startowej mogą obejmować także dodatkowe czynności, takie jak ubieranie psa w szelek czy obrożę, które są używane podczas treningów Nosework.
Jaki jest cel rutyny startowej?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, konieczne jest zrozumienie perspektywy zarówno psa – specjalisty detektywa, jak i jego przewodnika.
Rutyna startowa z perspektywy psa
Odpowiednio dostosowana i właściwie przekazana rutyna startowa pomaga wprowadzić psa w „tryb pracy”. Wspiera koncentrację zwierzęcia i przygotowuje go do zadania, jakim jest przeszukanie obszaru. Rutyna ta pomaga psu ignorować inne zapachy oraz bodźce, jednocześnie wskazując cel jego działania – czyli węszenie i odnalezienie wcześniej wyuczonego zapachu. Podczas treningów, egzaminów zapachowych czy zawodów Nosework, przewodnik może w dowolnym momencie powtórzyć rutynę startową. Działa to jak „reset” dla psa podczas przeszukania czy zawodów, szczególnie gdy zwierzę jest rozproszone, zestresowane, nie może się skoncentrować lub czuje się niepewnie w nowym miejscu. Powtórzenie tej rutyny podczas „przebiegu” pomaga psu osiągnąć sukces, skupiając go na zadaniu.
Niektóre zręczne psy podczas rutyny startowej nawet „planują” przeszukanie terenu, wcześniej węsząc i lokalizując miejsca do przeszukania, a czasem nawet zlokalizują próbkę zapachową będąc jeszcze na linii startowej.
Rutyna startowa z perspektywy przewodnika
Rutyna startowa pomaga również przewodnikowi opanować stres przed zawodami, egzaminami i przygotować się do wspólnego zadania. Stanowi doskonałe narzędzie, które przewodnik wykorzystuje, aby wspomóc i nakierować swojego psiego przyjaciela – detektywa.
Jak dobrać rutynę startową?
Wybór odpowiedniej rutyny startowej powinien uwzględniać kilka istotnych czynników:
- Temperament i Charakter Psa: Rutynę startową należy dopasować do temperamentu i charakteru psa. Każdy pies ma swoje indywidualne cechy, które wpływają na jego reakcję na różne bodźce.
- Upodobania Psa: Warto brać pod uwagę preferencje psa. Dobór rutyny powinien uwzględniać to, co pies lubi, co go motywuje i sprawia, że jest bardziej skłonny do współpracy.
- Poziom Samodzielności Psa: Indywidualne podejście jest kluczowe, biorąc pod uwagę, czy pies działa lepiej w grupie czy samodzielnie. Rutyna startowa powinna wspierać psa zarówno w pracy zespołowej, jak i w indywidualnych zadaniach.
- Stan Zdrowia Psa i Jego Możliwości: Rutyna startowa powinna być dostosowana do kondycji fizycznej psa. Jeśli zwierzak ma ograniczenia zdrowotne, rutyna powinna być modyfikowana w zgodzie z tymi ograniczeniami.
- Indywidualne Potrzeby, Możliwości i Predyspozycje Psa: Unikalne cechy, potrzeby i predyspozycje psa powinny być brane pod uwagę. To, co działa dla jednego psa, może niekoniecznie być skuteczne dla innego.
Przy doborze rutyny startowej, opiekun – przewodnik lub instruktor Nosework powinien uwzględnić powyższe czynniki, aby stworzyć rutynę, która jak najlepiej dostosuje się do indywidualności psa. Odpowiednio dobrana rutyna nie tylko pomaga psu przygotować się do przeszukania ringu, ale również wspiera zespół w pracy węchowej i wspólnej zabawie. W przypadku psa spokojnego, rutyna startowa powinna pobudzić go do działania, podczas gdy dla psa niepewnego może stanowić wsparcie w usamodzielnieniu się i zwiększeniu pewności siebie. Pies reaktywny potrzebuje rutyny, która pomoże mu się skupić, wyciszyć i zmotywować do konkretnego działania, co można osiągnąć poprzez stosowanie komend dłuższych, statycznych i spokojnych. Ton głosu również odgrywa istotną rolę – należy dostosować go do potrzeb i temperamentu konkretnego psa.
Jakie są przykłady rutyny startowej?
Poniżej kilka przykładów dostosowania rutyny startowej. Pamiętajmy jednak – nie ma dwóch takich samych psów ani stałej reguły i schematu jej wprowadzenia. Dobór rutyny startowej to bardzo indywidualna sprawa i zadanie dla uważnego opiekuna.
Rutyna startowa dla psa spokojnego, lękliwego
Na linii startowej trzymamy psa, wypowiadając hasła startowe, takie jak „co tam jest?” lub „uwaga, gotowy”, dostosowując ton głosu odpowiednio. Celem jest pobudzenie ciekawości i zmotywowanie psa do pracy. Następnie używamy ustalonego hasła do przeszukania, na przykład „niuchaj” lub „zapach”. Po wypowiedzeniu hasła wypuszczamy psa na przeszukanie.
Rutyna startowa dla psa reaktywnego
Przeprowadzamy sekwencję komend lub pojedynczą komendę (np. „siad”, „łapa”) zawsze w tej samej kolejności. Następnie ustawiamy psa na linii startu i po wypowiedzeniu komendy startowej wypuszczamy go na przeszukanie. Możemy również wykorzystać rutynę, która polega na dostawieniu psa do nogi i odczekaniu kilku sekund, co pomaga uspokoić emocje zwierzęcia. Dla młodych i niesamodzielnych psiaków skuteczna może być rutyna polegająca na początkowym wyciszeniu i skoncentrowaniu psa, a następnie delikatnym pobudzeniu go do czekającego zadania.
Źródło: Rawpixel.com
Jak prawidłowo nauczyć psa rutyny startowej?
Na początku ustalamy nasz rytuał startowy, który może obejmować m.in. ubranie psa w szelki, przypięcie obroży, oraz przygotowanie wyjątkowej saszetki noseworkowej na smakołyki, nagrody i zabawki używane w treningu. Kiedy nasz futrzasty detektyw zauważy, że sięgamy po tę „magiczną saszetkę”, powinien zorientować się, że nadchodzi czas „roboty” i węszenia.
Następnie ustawiamy się na wcześniej wyznaczonej linii startowej, którą można oznaczyć dwoma słupkami, doniczkami czy kartonami – dowolnymi przedmiotami, które pomogą stworzyć tę linię. Niekoniecznie potrzebujemy profesjonalnych słupków treningowych; wystarczy trochę praktycznej wyobraźni. Dodatkowym skutecznym narzędziem do wprowadzania rutyny startowej są drzwi. Stanowią one pomocną przeszkodę dla psów niepewnych lub mających trudności z koncentracją na zadaniu, pomagając im wejść w „tryb pracy”. Ustawiamy się z psem na wyznaczonej linii startowej lub za zamkniętymi drzwiami. Zamknięte drzwi pomagają zbudować wartość rutyny startowej, pobudzają ciekawość psa i zwiększają jego motywację do czekającego zadania.
Kolejnym etapem jest wypowiedzenie komendy startowej, kluczowej w sporcie kynologicznym jakim jest nosework. Komendę startową wypowiadamy przed otwarciem drzwi, jeśli je wykorzystujemy do nauki rutyny startowej. Po kilku dniach przechodzimy do otwartych drzwi. Jeśli nie korzystamy z drzwi lub nie chcemy ich używać, możemy stworzyć linię startową za pomocą pachołków lub innych przedmiotów.
Podczas rutyny startowej wypowiadamy hasło (komendę startową), otwieramy drzwi, wypuszczamy psa, a gdy znajdzie zapach, używamy markera nagrody i nagradzamy go.
Podsumowanie
Nauka i wprowadzenie rutyny startowej są tylko jednym z elementów treningów nosework. Jeśli jednak wprowadzimy ją prawidłowo i właściwie dobierzemy do naszego psa, pomoże nam to zbudować solidne fundamenty do udanych treningów i sukcesów sportowych a przede wszystkim wspólnej, rewelacyjnej zabawy. Powodzenia!
