Testy predyspozycji szczeniąt
Kiedy przychodzi pora, w której wybieracie szczeniaczka dla swojej rodziny, chcielibyście wiedzieć o nim jak najwięcej. Ma to ogromne znaczenie nie tylko ze względu na naszą zwykłą ludzką ciekawość, ale również przede wszystkim na to, żeby dobrać charakter i temperament szczeniaczka do stylu życia rodziny, w której ma spędzić on w końcu całe życie. Dlatego też hodowcy z pomocą doświadczonego behawiorysty przeprowadzają tak zwane testy predyspozycji szczeniąt, które choć w przybliżeniu ujawniają cechy charakteru danego psa. W niniejszym artykule przyjrzymy się właśnie takim testom oraz przykładowym metodom oceny charakteru małych piesków.
Rodzaje testów predyspozycji szczeniąt
W kynologii na przestrzeni lat powstało wiele różnych rodzajów testów, które miały służyć do oceny charakteru szczeniąt. Świadczy to o tym, jak bardzo potrzebna jest hodowcom i przyszłym opiekunom wiedza z tego zakresu. Do najbardziej znanych i najpowszechniej stosowanych należą tzw. Test Volharda i Test Campbella. Nie znaczy to jednak, że są to jedyne testy, które są stosowane. Do jednych z dokładniejszych testów i cały czas rozwijanych należy na przykład Test Avidog. Jest to test, który jest na pewno warty poświęcenia mu osobnego artykułu. Dzisiaj jednak skupię się na przybliżeniu Wam dwóch najbardziej znanych testów, które wymieniłem powyżej.
Test Volharda
Jednym z pierwszych testów, który do dzisiaj jest używany chyba najczęściej jest tak zwany test Volharda – Puppy Aptitude Test (PAT). Został on opracowany w latach 70 XX wieku przez W. i J. Volhardów. Skupia się na ocenie 10 różnych cech temperamentu szczeniąt, a każda cecha jest oceniana na podstawie 6 stopniowej skali punktowej. Na podstawie wyników z poszczególnych cech sporządzany jest obraz charakteru każdego ze szczeniąt.
Ocenie podlegają takie cechy jak:
- Więzi społeczne
- Podążanie za człowiekiem
- Ograniczenie swobody
- Dominacja społeczna
- Dominacja po uniesieniu
- Aportowanie
- Wrażliwość na dotyk
- Wrażliwość na dźwięk
- Wrażliwość na bodźce wzrokowe
- Opanowanie
Test Volharda musi być przeprowadzony w 7 tygodniu życia psiaka. Idealnym czasem jest 49 dzień życia. Wcześniej połączenia nerwowe nie są jeszcze całkiem wykształcone, natomiast później zaczyna się już okres lękowy. Dlatego tak ważna jest dokładność w doborze czasu przeprowadzenia testu.
Ważne jest również miejsce przeprowadzenia testów. Powinno ono być nieznane szczeniakom, a osoba badająca charakter powinna być całkowicie obca. Miejsce to może jednak znajdować się w domu, w którym szczeniaczki wychowują się, jednak musi im byc wcześniej całkowicie nieznane. Powinno wynosić minimum 3 metry kwadratowe. Istotna jest też pora przeprowadzenia tego testu. Muszą być przeprowadzone przed posiłkiem w czasie, gdy psy są już obudzone ale jeszcze nie są śpiące. Nie mogą być po żadnych zabiegach medycznych takich jak odrobaczanie lub szczepienie. Każdego szczeniaka bada się pojedynczo. Przy teście liczy się wyłącznie pierwsza reakcja!
Poniżej możecie zobaczyć dokładną tabelę z opisami wszystkich testów przeprowadzonych przy badaniu predyspozycji szczeniąt tą metodą:
Jak interpretować wyniki Testu Volharda?
Większość ocen 1
Szczenię, które uzyskało większość ocen 1 będzie bardzo mocno dążyć do bycia przywódcą stada i nie będzie się cofało przed walką o to. Ma predyspozycje do agresji w stosunku do ludzi i innych psów, potrafi przy tym gryźć. Szczenię o tym charakterze należy umieszczać wyłącznie w domu, w którym są doświadczeni w pracy z psami opiekunowie i należy mu zapewnić odpowiednie szkolenie i pracę nad problemami behawioralnymi.
Porada:
Nie powinno się wychowywać tego szczeniaka z innymi szczeniakami, które otrzymały w teście Volharda większość ocen 1 lub 2. Potrzebuje on również odpowiedniego domu z doświadczonym opiekunem, gdzie nie ma żadnych dzieci.
Większość ocen 2
Szczeniak, który otrzymał większość ocen 2 ma również aspiracje przywódcze. Jest pewny siebie, może być trudny do opanowania i potrafi ugryźć. Nie należy go umieszczać w domu, w którym są osoby niedoświadczone w postępowaniu z psami. Jest również zbyt niesforny, aby dobrze dogadywać się z dziećmi, osobami starszymi i innymi zwierzętami. Potrzebuje jasno określonego harmonogramu, treningu i dużej ilości szkoleń. Ma potencjał żeby być świetnym psem wystawowym z kimś, kto będzie rozumiał jego zachowanie.
Większość ocen 3
Może być psem bardzo energicznym, który potrzebuje dużej ilości ruchu. Dobrze radzi sobie z ludźmi i innymi zwierzętami. Wymaga szkolenia, z którym poradzi sobie bardzo dobrze, gdyż bardzo szybko się uczy. Świetny pies dla doświadczonego opiekuna.
Większość ocen 4
To pies, który będzie idealnym zwierzakiem. Najlepszy wybór dla pierwszego właściciela. Rzadko kiedy ma zachowania dążące do uzyskania roli przywódczej, jest łatwy w szkoleniu i raczej spokojny. Będzie dobrym wyborem dla osób starszych i dzieci, chociaż może wymagać nieco ochrony przed zbyt natarczywymi dziećmi. Świetny wybór dla opiekuna, który chce ćwiczyć z nim takie sporty jak obedience. Tego rodzaju pies może zostać prawdziwą gwiazdą tego sportu bez wielkiego nakładu pracy.
Porada:
Szczeniaki z większością wyników 3 i 4 mogą dobrze dogadywać się z dziećmi i radzić sobie z treningiem. Ich energię, którą czasem mogą mieć w nadmiarze warto rozproszyć w treningu i ćwiczeniach.
Większość ocen 5
To pies z charakteru strachliwy i nieśmiały, który wymaga specjalnego traktowania. Ma skłonność do ucieczki i lęku przy najmniejszym bodźcu stresowym. Nowe dziwne miejsca, inna podłoga itp. mogą sprawić, że objawi się u niego duży stres. Często boi się głośnych dźwięków takich jak burza. Kiedy wracasz do domu do takiego psa, może on oddać mocz z emocji. Potrzebuje wyjątkowego domu, w którym środowisko jest stałe i przewidywalne, najlepiej bez dzieci. Szczeniaki o tym charakterze najlepsze są dla spokojnej i starszej pary. W przypadku osaczenia bez możliwości ucieczki mają tendencję do gryzienia.
Porada:
Unikaj szczeniąt z kilkoma szóstkami. Są tak niezależne, że nie potrzebują Ciebie ani nikogo innego. Jest bardzo mało prawdopodobne, że zwiąże się z Tobą.
Większość ocen 6
Szczeniaki z większością ocen 6 są na tyle niezależne, że nie potrzebują Ciebie ani nikogo innego. Nieważne czy są szkolone czy nie, są wielkimi indywidualistami. Bardzo mało prawdopodobne, żeby wytworzyła się między Wami więź, gdyż one nadzwyczajniej na świecie jej nie potrzebują. Mogą za to nadawać się jako psy stróżujące. Nie myśl, że możesz wziąć takiego słodkiego szczeniaczka i zamienić go w uroczego towarzysza – nie możesz.
Interpretacja wyników
Niewiele szczeniąt uzyska na przykład same oceny 2 lub 3. Zazwyczaj będzie to mieszanka różnych wyników.
Jako pierwszego szczeniaka, lub takiego, który będzie przeznaczony głównie do treningu wybierz takiego, który ma większość ocen 3 lub 4.
Porada:
Trudno nie kierować się emocjami przy wyborze szczeniaka. Wszystkie są takie urocze, miękkie i milutkie. Uświadom sobie jednak, że ten pies będzie z Tobą od 8 do 16 lat. Dlatego uważnie przemyśl swoją decyzję.
Unikaj szczeniaków z wynikiem 1 w testach unoszenia lub unieruchomienia. Dla początkującego opiekuna będzie to zbyt duże wyzwanie. O wiele lepiej mieć psa dobrego i łatwego do szkolenia, z którym można żyć i być z niego dumnym, niż takiego, z którym każdy dzień to zmaganie się.
Źródło: Татьяна – Pixabay
Test Campbella
Innym rodzajem testu, które mają określić charakter szczeniąt jest tak zwany Test Campbella. Został on opracowany w 1975 roku przez Williama E. Campbella i zawiera 5 prób. Test ten należy przeprowadzić pomiędzy 6 a 8 tygodniem życia szczeniąt. Powinien on być przeprowadzony przez obcą osobę w spokojnym miejscu nie narażonym na żadne bodźce, które mogłyby mieć wpływ na jego wynik.
Oto próby i ich interpretacja, jakie znajdziecie w tym teście.
Interpretacja wyników testu Campbella
Dwie odpowiedzi A z kilkoma B – Psy o tym charakterze mają skłonności przywódcze oraz do dominacji. Nie jest to pies przeznaczony dla niedoświadczonych opiekunów. Złe podejście do wychowania może skończyć się nawet ugryzieniem. Mogą być świetnymi psami stróżującymi, jesli są odpowiednio prowadzone.
Trzy lub więcej odpowiedzi B – Psy o dużej pewności siebie i skłonnościach do dominacji. Mają one duże możliwości do szkolenia i występowania na zawodach w dyscyplinach użytkowych. Mogą być oddanymi i wiernymi przyjaciółmi, jednak wymagają doświadczonego opiekuna.
Trzy lub więcej odpowiedzi C – Psy, które świetnie przystosowują się do różnych warunków i są łatwe do ułożenia i treningu. Niezbyt nadają się do szkolenia jako psy stróżujące, za to są idealne dla rodzin z dziećmi.
Dwie lub więcej odpowiedzi D – może być psem zbyt uległym i niepewnym siebie, żeby zaufać ludziom. Potrzebuje wzmacniania pewności siebie i dużo cierpliwości i miłości. Zazwyczaj są bardzo spokojne w stosunku do dzieci. Mogą ugryźć tylko we własnej obronie, jesli są nieodpowiednio traktowane.
Dwie lub więcej odpowiedzi D w połączeniu z E uzyskanym z testu “Dominacja społeczna”. Są to psy, które mogą mieć trudności społeczne i wymagają specyficznych metod szkolenia. Jeśli zdobyły one również A lub B w innych kategoriach to mogą czasem zaatakować ze strachu w przypadku stosowania metod awersyjnych. Nie są to psy odpowiednie dla dzieci.
Dwie lub więcej odpowiedzi E – Psy o tym charakterze są bardzo trudne w szkoleniu i wychowaniu. Są bardzo zalęknione i mają trudności z zaufaniem człowiekowi. Czasem w przypadku występującego stresu lub strachu mogą nawet ugryźć. Nigdy nie powinno się ich oddawać do rodzin z dziećmi. Odpowiednim dla nich opiekunem będzie osoba doświadczona.
W przypadku wystąpienia kombinacji ocen A i E, należy powtórzyć test w innym miejscu ponownie. Być może przeprowadzony był błędnie. Jeśli zachowania powtarzają się, może to świadczyć, że taki pies jest nieprzewidywalny.
Źródło: JackieLou DL – Pixabay
Czy testy oceny predyspozycji szczeniąt są wiarygodne?
Kynologia jest stosunkowo młodą nauką i wciąż się rozwija. Testy, które powyżej przytoczyłem są najpowszechniej stosowanymi testami do badania predyspozycji szczeniąt. Czy są doskonałe? Na pewno nie. Ciągle też pojawiają się ich modyfikacje, nowe testy i inne interpretacje tych, które już istnieją. Zdarza się, że pies, który w teście został uznany za takiego z dużą skłonnością do dominacji, w dorosłym życiu okazywał się bardzo rodzinnym psem. Tym niemniej obecnie są to praktycznie jedyne metody badania charakteru małych psiaków. Przeprowadzone przez dobrego behawiorystę mogą zdradzić nam wiele cech charakteru małych piesków.
Nie możemy jednak nie doceniać jeszcze jednej metody oceny predyspozycji szczeniąt. Być może najdoskonalszej ze wszystkich dostępnych. Są to obserwacje hodowcy. W dobrych hodowlach szczeniaki są pod baczną obserwacją hodowcy, który może się naprawdę dużo dowiedzieć się o ich cechach i predyspozycjach. Dlatego pytajmy, dowiadujmy się, bo wybór szczeniaka to wybór na wiele lat wspólnego życia.
