Seter irlandzki
Seter irlandzki to bardzo żywiołowy pies, hodowany z myślą o polowaniach. Z biegiem lat stał się inteligentnym, żywiołowym i bardzo inteligentnym psem, który oprócz pomocy myśliwym jest wspaniałym psem rodzinnym.
Historia rasy
Choć powszechnie uważa się, że Seter jest rasą, która powstała w XVIII wieku, pierwsze wzmianki o nim pojawiły się już 200 lat wcześniej. W dziele Kajusza pt. De Canibus Britannicus możemy natknąć się na fragment, w którym opisuje on specyficznego psa wykorzystywanego do polowań na ptactwo. Nazywa go Seterem, choć z opisu wynika, że jest to raczej jego przodek – Spaniel z wymarłej już linii hodowlanej. Miał on białe umaszczenie, z dużymi czerwonymi plamami.
Pewne jest, że Seter jako odrębna rasa wyłonił się w XVIII wieku w Irlandii. Nie był on jednak umaszczony tak jak dzisiejsze psy tej rasy. Posiadał wiele białych znaczeń. Jednolite czerwone umaszczenie dzisiejszych Seterów irlandzkich powstało w wyniku selektywnej hodowli.
Był on rozwijany jako pies myśliwski, a upodobanie hodowców do jednolicie rudego umaszczenia spowodowało, że ostatecznie białe znaczenia pojawiają się obecnie jedynie na łapach, piersiach i czole. Ostateczny standard dzisiejszych Seterów irlandzkich został opracowany 29 marca 1886 r. przez Klub Setera Irlandzkiego w Dublinie. Z niewielkimi zmianami obowiązuje on do dnia dzisiejszego.
Wzorzec rasy
Seter irlandzki to pies myśliwski i rodzinny, należący do 7 Grupy FCI. Znajduje się on w Sekcji 2 (Wyżły brytyjskie, Setery). Wymagane są próby pracy.
Jest to pies żywy, energiczny i bardzo lojalny o znakomitych walorach użytkowych o szlachetnej, sportowej sylwetce.
Głowa Setera jest podłużna, sucha i niezbyt szeroka pomiędzy uszami. Nos koloru ciemnego mahoniu, ciemnoorzechowy lub czarny. Nozdrza szerokie. Oczy niezbyt duże, w kolorze ciemnoorzechowym lub ciemnobrązowym. Uszy średniej wielkości, osadzone nisko, zwisające ściśle przy policzkach.
Umiarkowanie długa, ale mocno umięśniona szyja osadzona jest na proporcjonalnym tułowiu. Klatka piersiowa głęboka, ale dosyć wąska z przodu o dobrze wysklepionych żebrach. Tułów zakończony jest średniej wielkości proporcjonalnym ogonem, mocnym u nasady i zwężającym się ku końcowi. Powinien być on noszony na poziomie grzbietu lub niewiele niżej.
Włosy umiarkowanej długości i przylegające, nie powinny być kędzierzawe ani faliste. Na górnej części uszu i tylnej części nóg znajdują się długie delikatne frędzle. Umaszczenie Spanieli irlandzkich jest soczystokasztanowe bez śladu czerni. Dopuszczalne są białe znaczenia na gardle, piersi i palcach. Czasem może pojawić się również mała gwiazdka na czole lub wąska strzałka na kufie. Są one również dopuszczalne.
Wysokość w kłębie dla psów wynosi 58-67 cm a dla suk 55 – 62 cm. Waga to odpowiednio 29 – 34 kg dla samców i 25 – 29 kg dla suk.
Charakter
Seter irlandzki jest psem bardzo energicznym i żywiołowym. Potrzebuje dużej aktywności, codziennych spacerów i dużo ruchu. Są psami bardzo lojalnymi w stosunku do opiekuna. Zazwyczaj łatwo nawiązują kontakt z ludźmi, trzeba jednak pamiętać, żeby nie narzucać się im w sposób nachalny. Same najlepiej zdecydują, kiedy chcą zainicjować taki kontakt. Ważna jest również ich socjalizacja we wczesnym etapie życia.
Zazwyczaj nie są to psy bardzo szczekliwe, jednak potrafią zaalarmować swoich opiekunów o zbliżaniu się obcej osoby. Są one bardzo inteligentne, łatwo się uczą. Nauka i trening są niezwykle istotne z punktu widzenia ich rozwoju. Pomaga zarówno w socjalizacji jak i ogólnego rozwoju osobowości i charakteru psa. Szkolenie Seterów powinno być oparte na metodach pozytywnego wzmacniania. Wszelkie próby treningu awersyjnego, używanie kolczatek, dławików itp. mogą zakończyć się problemami behawioralnymi.
Trzeba pamiętać również, że Setery irlandzkie wywodzą się z psów myśliwskich, dlatego opiekun musi zaspokoić potrzeby wynikające z łańcucha łowieckiego. Świetnym pomysłem będzie tu odpowiednia zabawa szarpakiem lub stymulacja przez zabawy węchowe takie jak nosework czy mantrailing. Psy te mogą poczuć zew łowiecki podczas spacerów w lesie. Dlatego dobrym pomysłem będzie spacer w lesie z odpowiednio długą smyczą lub linką.
Zazwyczaj też bardzo lubią zabawy wodne, jednak zależy to od charakteru psa oraz zapoznania psa z wodą na etapie socjalizacji.
Zdrowie
Setery irlandzkie, jeśli są pod dobrą opieką i odpowiednią pielęgnacją, żyją przeciętnie 12-15 lat. Są to psy należące do bardzo zdrowych ras, jednak zalecamy okresowe badania w gabinetach weterynaryjnych. Warto sprawdzać morfologię oraz badać je pod kątem pasożytów. Istnieją też schorzenia, na które statystycznie mogą zapaść bardziej niż na pozostałe. Należą do nich:
Dysplazja stawów biodrowych oraz stawów łokciowych. Jest to schorzenie uwarunkowane genetycznie. Powoduje nieprawidłową budowę stawu biodrowego i łokciowego i występuje, gdy staw biodrowy jest zbyt luźny, a przez to chrząstka i kość zaczynają się zużywać. Wpływ mają również czynniki środowiskowe takie jak nadwaga i zbyt duży wysiłek fizyczny w okresie rozwoju.
Niedoczynność tarczycy jest schorzeniem, w którym gruczoł tarczycy nie produkuje wystarczającej ilości hormonów. Może to prowadzić do objawów takich jak nadmierna senność, przyrost masy ciała, obniżenie aktywności lub wypadanie sierści.
Osteochondroza Dissecans (OCD) – schorzenie stawów, w którym dochodzi do nieprawidłowego wzrostu chrząstki stawowej. Prowadzi to do powstania uszkodzeń i odwarstwienia fragmentów chrząstki wewnątrz stawu.
Postępujący zanik siatkówki (PRA) jest to dziedziczne schorzenie oczu, które charakteryzuje się stopniową utratą fotoreceptorów w tylnej części oka. Prowadzi to do postępującej utraty wzroku u psa.
Opieka i pielęgnacja
Setery irlandzkie mają piękną mahoniową sierść, która jest niewątpliwie ich wielką ozdobą. Jednak, aby utrzymać ją w należytym stanie trzeba je wyczesywać co najmniej raz lub dwa razy w tygodniu. Zapobiegnie to jej splątaniu się ze sobą. W tym celu można użyć metalowego grzebienia lub szczotki.
Zabiegi do jakich należy przyzwyczaić te psy od szczeniaka to również czyszczenie uszu, zębów i przycinanie pazurów. To ostanie może jednak okazać się zbędne, jeśli zapewnimy psu dużo spacerów, podczas których pazury będą ścierały mu się samoistnie. Trzeba to jednak kontrolować.
Setery nie wymagają zbyt częstych kąpieli. W zasadzie można ją ograniczyć do sytuacji, gdy ubrudzi się na spacerze lub wymaga zabiegów groomerskich.
Żywienie
Seter irlandzki nie jest szczególnie wybredny, jeśli chodzi o sposób żywienia. Może być karmiony zarówno suchą jak i mokrą karmą. Najbardziej polecanym sposobem żywienia jest jednak dieta BARF lub jej gotowana wersja. Jeśli nagrodą w jego treningu są różnego rodzaju przysmaki, to należy je również wliczyć do całodziennego bilansu kalorycznego. Zapobiegnie to nadmiernemu zwiększeniu się wagi Setera.
Codzienne posiłki warto podzielić na dwie lub trzy części. Zapobiegnie to skrętowi żołądka, co może zakończyć się śmiercią. Setery z racji wąskiej klatki piersiowej mogą być szczególnie predysponowane do tego schorzenia.
Ponieważ są one bardzo energetyczne i żywiołowe na spacerach, warto karmić je po powrocie do domu, gdy zdążą już nieco uspokoić się po aktywności ruchowej.
Trzeba oczywiście pamiętać, żeby miały stały dostęp do chłodnej i czystej wody.
Interakcja z dziećmi i zwierzętami
Setery irlandzkie są uważane za bardzo dobre psy rodzinne. Zazwyczaj nie mają problemu z zaakceptowaniem dzieci, warto jednak nadzorować takie zabawy przez wzgląd na bezpieczeństwo zarówno dziecka jak i psa. Trzeba pamiętać, że Setery są bardzo żywiołowe i w szale zabawy mogą niechcący wbiegnąć w dziecko robiąc mu krzywdę. Dzieci również trzeba uczyć odpowiedniego zachowania się w stosunku do psa.
Jeśli chodzi o obecność innych zwierząt domowych, to zazwyczaj nie ma z tym szczególnych problemów, pod warunkiem jednak, że takiej koegzystencji Seter zostanie nauczony już na etapie wczesnej socjalizacji. W przeciwnym razie może odezwać się w nim instynkt łowiecki.
