Koprofagia, czyli dlaczego pies zjada odchody?
Psy nie mają takich oporów przed zjadaniem odchodów jak my – ludzie. Przyczyny tego zjawiska mogą być różne. Jeśli niepokoi Cię to, że Twój pies zjada kupy to przeczytaj ten artykuł.
Skąd się wzięła koprofagia
Zjadanie odchodów ma swoje głębokie korzenie w procesie udomowienia Canis familiaris, czyli znanych nam dzisiaj psów domowych. Zazwyczaj gdy chcecie się wgłębić w historię psa, spotkacie się z informacją o tym, że psy podążały za ludźmi ze względu na resztki jedzenia (w tym kości) pozostawiane przez nich. To oczywiście jest prawda. Jednak resztki pożywienia ludzi to nie wszystko czym żywiły się psy. Jednym z głównych źródeł składników odżywczych był wtedy ludzki kał. Dlatego też, koprofagia może być czymś, co ma zupełnie naturalne podłoże. Jednak choć może być czymś naturalnym, to przyczyny zjadania odchodów mogą być bardzo różne.
Źródło: László – Pixabay
Dlaczego pies zjada odchody?
Postępowanie z psem, który zjada swoje (lub innych zwierząt) odchody będzie zróżnicowane w zależności od tego jakie jest podłoże tego zjawiska. Musimy więc jasno określić przyczyny koprofagii z którą mamy do czynienia. Rozróżniamy ich kilka:
- Przyczyny zdrowotne
Psy, które mają bardzo intensywne zaburzenia mikroflory żołądkowo jelitowej mają tendencję do zjadania odchodów na spacerze. Zjadanie odchodów jest w tym przypadku sposobem na uzupełnienie i regulację tej mikroflory. Jedzenie kupy może mieć również inne, poważniejsze przyczyny zdrowotne, które jednak musi ocenić weterynarz.
- Niedobory żywieniowe
Zjadanie kupy może być również spowodowane niedoborami w żywieniu lub zbyt monotonną dietą. Jest to zjawisko, które ma podłoże patologiczne. Spotykane jest ono najczęściej wśród psów niedożywionych, zaniedbanych, dla których zjadanie odchodów jest sposobem na przetrwanie.
- Przyczyny behawioralne
Ten punkt jest bardzo szeroki i przyczyn zjadania odchodów na tle zachowania może być bardzo wiele. Zachowania te możemy podzielić pod względem prawidłowości:
Zachowania prawidłowe
Tak, koprofagia może być zachowaniem zupełnie prawidłowym, ponieważ jest zachowaniem naturalnym. O zachowaniu prawidłowym będziemy mówić w przypadku, gdy na przykład pies na spacerze znajdzie sobie sarnie odchody i je nadgryzie, żeby rozkoszować się ich smakiem. Dla nas ludzi to coś obrzydliwego. Ale pamiętajmy zawsze o jednym – psy nie są ludźmi.
Zachowania na granicy prawidłowych
O zachowaniach tego typu mówimy w przypadku, gdy pies ma na przykład ulubiony rodzaj odchodów i gdy je gdzieś znajdzie, to wszystko inne przestaje być ważne a jedynym celem psa jest zjedzenie takiej kupy.
Zachowania nieprawidłowe
Są to zachowania polegające na tym, że pies wychodząc na spacer obiera sobie jedyny cel jakim jest znalezienie i skonsumowanie odchodów.
Zachowania mocno nieprawidłowe
Skrajnie nieprawidłowym zachowaniem związanym z koprofagią jest zjadanie własnych odchodów. Może mieć ono różne przyczyny, które omówię w dalszej części tego artykułu.
Źródło: Petra – Pixabay
Postępowanie przy zjadaniu odchodów
Sposób postępowania z psami zjadającymi odchody będzie się różnił w zależności od rodzajuzachowania i zaangażowania psa w ten śmierdzący proceder. Poniżej przeczytacie o różnych rodzajach postępowania dla różnych zachowań.
Postępowanie przy zachowaniach prawidłowych
Przy zachowaniach prawidłowych lub na granicy prawidłowych wykazano, że najskuteczniejszym sposobem jest zapobieganie dostępu, nagradzanie i przekierowanie. (lek. wet. Remigiusz Cichoń, dr n. gen. Rafał Czyżyk, lek. wet. Joanna Modrzyk – Coprophagia – behavioral disorders or genetic imprinting?). Przy czym zapobieganie dostępu ma zdecydowanie najwyższy współczynnik skuteczności. Powinniśmy więc zadbać, aby pies nie miał kontaktu z odchodami (wychodzenie w kagańcu i na smyczy oraz prawidłowe usuwanie odchodów). Nagradzenie psa za rezygnację ze zjedzenia kału jest również bardzo skuteczną metodą. Warto więc nauczyć psa komendy „zostaw” i „do mnie” i stosować je w momencie, gdy pies zainteresuje się (wyczuje zapach) kupy.
Postępowanie przy zachowaniach nieprawidłowych
W momencie, gdy koprofagia ma przyczyny nieprawidłowe (a więc zjadanie swoich odchodów lub traktowanie spaceru jako okazji do poszukiwania odchodów) pierwszą czynnością, którą powinniśmy zrobić jest wykluczenie lub potwierdzenie przyczyny zdrowotnej. Duża ilość psów, które nadmiernie zjadają kał, ma jakieś problemy z przewodem pokarmowym. Problemy te nie muszą wcale objawiać się wymiotami czy biegunkami. Warto wykonać takim psom USG jamy brzusznej oraz podstawowe badania morfologiczne i biochemiczne krwi. Badania takie mogą być bezcenne przy diagnozie zapalenia jelit lub innych schorzeń. Możliwe, że wykażą one potrzebę suplementacji psa tak zwanymi dobrymi bakteriami.
Badanie zdrowia psa jest więc pierwszym krokiem w podobnych przypadkach. Jeśli nie wykaże ono nieprawidłowości, musimy wziąć pod uwagę inne czynniki mogące powodować tego typu zachowania.
Źródło: PublicDomainPictures – Pixabay
Deficyty socjalizacyjne
Koprofagia może mieć również przyczynę w niewłaściwej socjalizacji lub jej braku. Jeśli na przykład pies był hodowany w kojcu, to wtedy jego jedyną rozrywką, zabawą lub wzbogaceniem środowiskowym mogło być właśnie zjadanie kału. Zachowanie takie przenosi on później do dorosłego życia i „powstaje” pies zjadający odchody. Dlatego tak ważna jest prawidłowa socjalizacja szczeniąt od najmłodszych lat życia.
Jeśli pies wyuczy się już takiej rozrywki, to potem ciężko go jej oduczyć. Najlepiej sprawdza się wtedy przekierowanie go na inną zabawę, która będzie stanowić dla niego inny rodzaj wzbogacenia środowiskowego.
Koprofagia może być również spowodowana przez karcenie psa za załatwianie w domu swoich potrzeb. Wtedy karcony pies nauczy się, że lepiej nie narażać się swojemu opiekunowi i zjeść swoje odchody, żeby ukryć swoje „przewinienie”. Prawidłowa nauka czystości psa nie zawiera metod awersyjnych i opiera się na pozytywnym wzmacnianiu prawidłowego zachowania a nie na karaniu za załatwienie się w domu. O prawidłowej nauce czystości możecie przeczytać w poniższym artykule:
Co robić, gdy pies zjada odchody?
Pierwszą i najbardziej oczywistą rzeczą przy zamiłowaniu naszego psiaka do zjadania odchodów jest częste badanie go pod kątem ewentualnych pasożytów. Ryzyko zarażania się pasożytami przy tego typu zachowaniach jest bardzo wysokie a powikłania mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia psa. Skonsultujcie się więc z weterynarzem i zbadajcie kał psa.
Drugi stopień postępowania to trening rezygnacji. Początkowo przeprowadzamy ćwiczenia z psem na smyczy, która będzie blokowała go przed pokusą śmierdzącego posiłku i nagradzamy go za każde przekierowanie na nas lub na inną ciekawą rzecz lub zjawisko. Docelowo powinniśmy dążyć do etapu, żeby pies nie rezygnował wyłącznie na komendę, ale na sam widok odchodów. To trudna faza, bo opiekun powinien nagradzać każdą rezygnację psa, nawet taką, gdy sam nie zauważy kupy a pies z niej zrezygnuje. Może ona leżeć przecież poza zasięgiem wzroku opiekuna a pies mimo tego wyczuje ją swoim węchem. Wtedy bardzo ważne jest nagradzanie losowe psa za kontakt wzrokowy na spacerze.
Warto wspomnieć o tym, że trening rezygnacji ze zjadania odchodów może wspomóc zróżnicowana dieta i zróżnicowane przysmaki rozdawane psu na spacerze. Pomocne są też gryzaki (np. suszone żwacze).
Podsumowanie
Koprofagia jest zjawiskiem bardzo złożonym i może mieć wiele przyczyn i powodów. Część z nich jesteście w stanie przepracować sami, jeśli jesteście znacie taką przyczynę. Jeśli jednak nie jesteście jej pewni, to warto zasięgnąć porady doświadczonego behawiorysty. Zawsze również warto uczyć psa rezygnacji. Może to pomóc nie tylko przy zjadaniu odchodów, ale również w codziennych sytuacjach spotykanych na spacerze (np. zjadanie śmieci).
