Jak widzi pies?

certyfikowany Zoopsycholog, Behawiorysta i Trener psów, absolwent Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie, instruktor i sędzia Hoopers Polska, instruktor Rally-O

Tomasz Pabis

Jeśli jesteście świadomymi właścicielami psa, pewnie wiele razy zastanawialiście się nad sposobem postrzegania świata przez Waszego kudłatego kumpla. Zapewne wiecie, że pies do poznawania otaczającego go świata używa głównie zmysłu węchu. My ludzie używamy głównie wzroku. A jak widzi pies? Jak postrzega świat swoimi pięknymi oczami? Sprawdzimy to dzisiaj.

Budowa siatkówki

Główną częścią gałki ocznej służącej do odbioru światła jest znajdująca się w gałce ocznej siatkówka. Posiada ona dwa typy światłoczułych komórek: czopki i pręciki. Pierwsze zapewniają postrzeganie obrazu i kolorów w warunkach dobrego oświetlenia, czyli w naturze podczas dnia. Pręciki natomiast odpowiedzialne są za widzenie nocne oraz postrzeganie ruchu. Wrażliwość wzroku pogarsza się też przy zbyt intensywnym oświetleniu, gdyż czopki łatwo mogą ulec wtedy tzw. przesyceniu.

Jak pies widzi kolory?

Czopki człowieka wrażliwe są na trzy rodzaje kolorów – RGB – czyli czerwony (Red), zielony (Green), niebieski (Blue). Każdy z tych czopków, jest w stanie rozróżnić około 100 odcieni każdego z kolorów, czyli można uogólnić, że jesteśmy w stanie rozróżnić około miliona kolorów. Tymczasem czopki psów są wrażliwe tylko na kolor żółty i niebieski. Kolory takie jak czerwony czy zielony, będą miały kolor żółty w różnym odcieniu. Spektrum widzenia barw u psa możecie zobaczyć na poniższym schemacie.

Możecie więc dostrzec łatwo, że wiedza o tym jak widzą psy, ma również znaczenie praktyczne. Wyobraźcie sobie, która piłeczka do zabawy lub gumowa gość bardziej spodoba się Waszemu kudłatemu kumplowi: czerwona czy niebieska? Zauważcie, że czerwoną zabawkę Wasz pies zobaczy w odcieniu koloru żółtego. Trawę, na której będzie ona leżała również. Czyli czerwona piłeczka będzie zlewała się z zieloną trawą, gdyż obie te rzeczy będą widziane przez niego w kolorze żółtym. Najlepszym kolorem zabawki dla psa będzie więc kolor niebieski.

Zobaczcie poniżej kilka przykładów widzenia kolorów przez psa.

Pole widzenia psa

Wiecie już jak pies postrzega kolory, jednak nie wyczerpuje to odpowiedzi na pytanie jak widzą psy. Oprócz innego postrzegania kolorów u psów, różne jest też pole widzenia. Zwierzęta, które w brutalnym świecie przyrody są raczej na dolnym poziomie drabiny żywienia, mają zazwyczaj oczy osadzone po dwóch stronach głowy. Pozwala im to na szersze spektrum widzenia i skuteczniejsze dostrzeżenie polującego na nie drapieżnika.

Oczy człowieka są zaś osadzone prosto, a psów pod kątem 20 stopni. My ludzie widzimy więc około 180 stopni w poziomie i 160 stopni w pionie. Widzenie obuoczne obejmuje obszar około 120 stopni. Tymczasem pole widzenia psów wynosi pomiędzy 240 a 270 stopni, przy czym widzenie dwuoczne obejmuje około 30-60 stopni.

Widzenie obuoczne odpowiedzialne jest również za postrzeganie głębi. U psów ta percepcja jest właściwie prawidłowa tylko gdy patrzą prosto przed siebie.

Ostrość wzroku

Odpowiedź na pytanie jak widzi pies nie byłaby również kompletna, bez przeanalizowania ostrości jego wzroku. Aby człowiek mógł zobaczyć ostro przedmioty znajdujące się zarówno blisko jak i daleko, musi użyć specjalnych mięśni, które zmieniają kształt naszej soczewki. Psy niestety nie mają tak rozwiniętych tych mięśni, przez co nie są tak elastyczne w dostosowywaniu ostrości swoich oczu.

Ostrość wzroku u normalnych psów wynosi według szacunków około 20-40% ostrości widzenia u ludzi. Oznacza to, że pies z odległości 7 metrów rozróżni obiekt, który człowiek może zobaczyć wyraźnie już z odległości 30 metrów.

Ostrość wzroku psa zilustruje Wam poniższe zdjęcie.

Czy ostrość wzroku u psów zależy od rasy?

Okazuje się, że pewne rasy psów widzą lepiej niż inne. Zależy to oczywiście od ich przeznaczenia. Niektóre rasy wykorzystują wzrok w większym stopniu i mają go lepiej rozwiniętego. Innym przydaje się on w mniejszym stopniu. Naukowcy z Uniwersytetu w Wisconsin badając psy pod kątem ostrości wzroku. Okazało się, że występują znaczne różnice w ostrości wzroku w zależności od rasy. Do psów, które widzą ostro na dalekie odległości należą charty. Przez lata używały one wzroku, aby polować na drobną zwierzynę. Najgorszy wzrok wśród rasowych psów mają natomiast Springer spaniele angielskie, Husky syberyjskie i Boston Terriery, Owczarki niemieckie, Pudle, Pitbulle.

Jak psy widzą w nocy?

Psy mają zdominowaną siatkówkę przez pręciki. Jak pamiętacie są one odpowiedzialne za widzenie w nocy. Dlatego postrzeganie nocne psa jest dużo lepsze niż człowieka. Oprócz świetnego widzenia w nocy, psy mają też lepszą widoczność ruchu od nas ludzi. Nasi kudłaci kumple mają też warstwę tkanki oka, której nie mają ludzi, zwaną tapetum lucidum, która odbija światło do siatkówki. Dzięki temu mają jeszcze lepsze widzenie w nocy a ich oczy świecą w ciemności. Możecie czasem zobaczyć to na zdjęciach wykonywanych przy pomocy lampy błyskowej. Nasze ludzkie oczy świecą się na nich na czerwono, a psie na żółto lub zielono.

Człowiek a słaby wzrok psów

Jeśli znacie już odpowiedź na pytanie jak widzi pies? – to teraz pora na zrozumienie, co ta różnica w widzeniu psów oznacza dla ludzi. Po pierwsze musicie uświadomić sobie, że nie możecie oczekiwać od psa, że rozpozna Was, kiedy stoicie nieruchomo po dwóch stronach łąki, a czasem będzie miał problemy z rozpoznaniem Was stojąc po drugiej stronie ulicy. Pies zrozumie, że to wy, gdy wykonacie jakiś charakterystyczny dla siebie ruch. Pomogą mu w tym liczne pręciki w siatkówce. Pamiętacie już, że odpowiedzialne są one za dostrzeganie ruchu. Mówi się, że psy są świetnymi obserwatorami i tak jest w istocie. Ale te obserwacje opierają one na ruchu a nie na rozróżnianiu nieruchomego kształtu.

Jeśli więc chcecie nauczyć swojego psa nowej sztuczki, to użyjcie wyraźnego ruchu dłonią, ręką lub poruszcie się wtedy w jakiś bardzo specyficzny sposób. Czułość ruchu to krytyczny aspekt widzenia psa, więc zrozumie on ją bardzo dobrze.

Co oznacza utrata wzroku dla psa?

Zastanawialiście się pewnie niejeden raz czy pies, który na skutek starości lub przebytej choroby utracił zupełnie swój wzrok, może żyć szczęśliwie. Skoro wiemy już jak widzą psy, to musimy sobie jeszcze uświadomić, że wzrok nie jest dla psa najważniejszym zmysłem. Ludzie, którzy utracili wzrok potrafią dobrze radzić sobie w codziennym życiu. A przecież musicie pamiętać, że jesteśmy od wzroku znacznie bardziej uzależnieni niż psy. Psy opierają swoje zmysły głównie na węchu, a wzrok, choć również jest ważny, to nie jest tak istotny jak węch.

Oznacza to, że pies może świetnie poradzić sobie bez wzroku. Oczywiście jego ludzki opiekun powinien wprowadzić kilka usprawnień środowiska, w którym taki niewidomy pies żyje, aby zwiększyć jego bezpieczeństwo. Szczególnie dotyczy to schodów, gdyż psy, które utraciły swój wzrok, gorzej poruszają się po nich. Jeśli opiekujecie się niewidomym psem, to musicie też pamiętać, aby nie ustawiać na jego drodze przeszkód, których nigdy wcześniej tam nie było. Polecam również wyprowadzanie psa na spacer na smyczy. Ale jeśli chodzi o pozostałe aspekty, to pies będzie wiódł normalne i szczęśliwe życie, a osoba postronna może nawet nie zauważyć, że ma on jakieś problemy ze wzrokiem.

Podsumowanie

Jak widzi pies? Pies widzi inaczej niż człowiek. Widzi inne spektrum kolorów, jest bardziej wyczulony na ruch i widzenie nocne. Nie używa jednak wzroku tak intensywnie jak ludzie, więc potrafi doskonale obyć się bez niego. Warto poznać różnice w widzeniu psów, gdyż dzięki temu będziecie lepiej wiedzieć jak postępować w codziennym życiu (na przykład w jakim kolorze kupować zabawki). Życzę Wam, abyście potrafili spojrzeć na świat oczami psa, aby go lepiej zrozumieć a przez to stworzyć z nim jeszcze bliższą więź. Do zobaczenia więc w żółto niebieskim świecie Waszego kudłatego kumpla.