Ryczący potwór w domu, czyli jak przyzwyczaić psa do odkurzacza?
Wielu z naszym psich przyjaciół obawia się, przejawia silny lęk, niepokój na widok domowego, ryczącego, poruszającego się potwora jakim jest odkurzacz. Jak pomóc psu przyzwyczaić się, pokonać swój strach oraz poczuć się spokojnie i komfortowo w pobliżu tego drapieżnego, domowego pożeracza śmieci. Zapraszam do lektury!
Strach to emocja
Nasze psy odczuwają emocje tak samo jak i my ludzie. Strach, lęk to jedne z nich. Pies żyje w ludzkim świecie stworzonym przez człowieka i urządzonym dla jego wygody i potrzeb. Świat ten jest pełen nieznanych, głośnych, poruszających się urządzeń takich jak suszarka do włosów, mikser, wiertarka i odkurzacz. Udomowiliśmy psy, przyjęliśmy je pod nasz dach, naszym obowiązkiem jest zatem pomóc im „oswoić” nasz ludzki świat rzeczy, groźnych ryczących, pożerających bądź sunących po domu stworów.
Habituacja
Habituacja zwana też często nawykaniem, jest poznawaniem przez psa nowych przedmiotów, dźwięków, powierzchni. Jest to to oswajanie psa – szczeniaka z gwarem miejskim, ruchem ulicznym, pojazdami, odgłosami domowych urządzeń. Proces habituacji i socjalizacji trwa u szczeniaka do około 16 tygodnia życia, dlatego tak ważne jest stopniowe przyzwyczajanie naszego psiego przyjaciela do naszych ludzkich przedmiotów, dźwięków, ruchu ulicznego i do wszystkiego z czym będzie miał kontakt w swoim psim życiu już od pierwszych dni malucha w naszym domu. Szczenięta naturalnie przyzwyczajają się do nowych bodźców i adaptują do otoczenia od narodzin. Bardzo ważny również jest okres pierwotnej socjalizacji malucha w hodowli, podczas której szczeniak otrzymuje pierwsze lekcje życia. Prawidłowa socjalizacja i habituacja w naszym domu pomoże nam wychować spokojnego, pozbawionego lęku, stabilnego emocjonalnie psa.
Odwrażliwianie
Zdarza się jednak, że nasz psi wrażliwiec nie miał przeprowadzonej prawidłowej, stopniowej socjalizacji, habituacji w hodowli, bądź jest psem schroniskowym, psem „po przejściach”. Często też my opiekunowie przeoczymy czas habituacji malucha bądź nasz szczeniak a nawet dorosły pies niechcący zostanie zaatakowany przez spadającą rurę odkurzacza i zacznie się go bać. Ratunkiem w tych sytuacjach jest odwrażliwianie, czyli stopniowe wystawienie psa na działanie bodźca wyzwalającego w nim silne emocje jakimi są strach i lęk. Najważniejsze, aby praca z psem przebiegała powoli, stopniowo, a my opiekunowie musimy wykazać się zrozumieniem i cierpliwością. Odwrażliwianie musi przebiegać poniżej progu, na którym występuje reakcja lękowa i oznaki stresu. Oznakami stresu mogą być: silna wokalizacja – szczekanie, piszczenie, warczenie, ucieczka, znieruchomienie lub atak w naszym przypadku na potwora sprzątającego. Dzięki stopniowej pracy i powolnym wystawianiu psa na stresujący go bodziec jesteśmy w stanie oswoić a nawet zaprzyjaźnić naszego psiego przyjaciela z groźnym odkurzaczem.
Jak przyzwyczaić psa do odkurzacza, czyli etapy pracy z psem
Musimy pamiętać, że jeśli podczas pracy z psem przekroczymy próg stresu, wzmocnimy lęk u psa. Ekspozycja psa na stresujący bodziec musi być bardzo stopniowa a terapia może trwać stosunkowo długo nawet kilka tygodni. Ważne, aby podczas pracy z psem, terapii odkurzać podczas nieobecności psa w domu. Jak zatem przyzwyczaić psa do odkurzacza?
Nieruchomy potwór w pomieszczeniu
Umieszczamy wyłączony odkurzacz w rogu pomieszczenia i bardzo powoli wchodzimy do pokoju z psem. Nie zmuszamy psa do wejścia do pokoju, obserwujemy jego reakcję. Jeśli pies zauważy odkurzacz a jego lęk będzie na tyle silny, że wejście do pomieszczenia będzie dla niego problematyczne, pozwalamy psu na wycofanie się. W drzwiach inicjujemy zabawę z psem, naukę komend, chwalimy psa i nagradzamy w ulubiony dla niego sposób za spokój i odwagę. Pies wchodzi do pomieszczenia tylko wtedy, gdy jest na to gotowy a naszą odległość od potwora uzależniamy od poczucia psiego bezpieczeństwa.
Bawiąc się z psem, ucząc starajmy się na początku zachować dużą odległość od domowego drapieżnika i cały czas obserwować psa. Chwalimy każde podjęcie, powąchanie rywala i respektujemy wycofanie dające psu ulgę. Pies decyduje i wybiera strategię działania. Pomocne narzędzia w „oswajaniu potwora” to: konga, licki—maty, gryzaki i pyszne smakołyki, będące jedną z form nagrody. Etap ten jest zakończony, gdy odkurzacz staje się dla psa neutralny a my jesteśmy w stanie przebywać i aktywnie spędzać czas z psem koło niego.
Drapieżnik wydaje dziwne odgłosy i zmienia pozycję
W kolejnym etapie naszego odwrażliwiania delikatnie ożywiamy naszego potwora. Zmieniamy jego miejsce położenia. Wyzwaniem dla wrażliwego psa będzie położenie odkurzacza koło drzwi wejściowych do pomieszczenia. Próbujemy stopniowo wyciągnąć przewód zasilania, poruszać rurą odkurzacza cały czas nagradzając psa za spokój. Możemy również zatrudnić pomocnika, który będzie bawił się, wspierał i obserwował psa a my będziemy „trzymać drapieżnika na wodzy”. Kończymy etap, gdy nasz pies nie reaguje na dźwięk chowanego przewodu zasilania, składania – rozkładania rury, poruszania szczotką po podłodze, odkurzania „na sucho”.
Wróg ryczy i się porusza
Najtrudniejszym etapem jest włączenie zasilania. Warto upewnić się, że nasz pies jest na to gotowy, aby nie zepsuć całej naszej wspólnie włożonej pracy. Moc silnika ustawiamy na najniższą. Dobrze jest pierwsze włączenie odkurzacza zrobić w sąsiednim pomieszczeniu. Ściany zagłuszą ryk odkurzacza – największego wroga domowego naszego psa. Entuzjastycznie nagradzamy spokój psa i organizujemy w atrakcyjny sposób naszą zabawę. Czas trwania włączenia odkurzacza na początku musi być bardzo krótki. Stopniowo go wydłużamy i zbliżamy się do ryczącego wroga. Ruch ryczącego odkurzacza jest ostatnim wyzwaniem do pokonania. Tak jak wszystkie wcześniejsze etapy stopniujemy i bardzo powoli utrudniamy psu zadanie.
Nosework w terapii – praca z psami lękliwymi
Wspaniałym i pomocnym narzędziem w pracy z psami lękliwymi jest nosework. Praca i odwrażliwianie psa ma dokładnie takie same fundamenty.
Zasady, które muszą być zachowane to:
- etapowość,
- praca poniżej progu bodźca wywołującego u psa lęk,
- wnikliwa obserwacja sygnałów wysyłanych przez psa,
- respektowanie psich decyzji – wycofania.
Pies skupiony na zadaniu, wciągającym przeszukaniu zapomina o groźnym potworze, ucz się go ignorować i kojarzyć go z ciekawą zabawą. Zabawy węchowe można wprowadzać podczas odwrażliwiania wszystkim posiadaczom psiego nosa. Chcąc wykorzystać nosework podczas terapii, psiak musi posiadać świadomość zapachu i znać podstawy fascynującego sportu kynologicznego jakim jest nosework.
Powodzenia w pracy z psimi lękami i potworami oraz cierpliwości! Myślę, że psie sukcesy i psi spokój i zaufanie są warte nawet długiej pracy.
