Jak prawidłowo nagradzać psa?
Któż z nas nie lubi nagród? Podobnie jak my ludzie, nasze kochane psy uwielbiają być doceniane i nagradzane. Nagroda ma ogromną wartość pozytywną i prawidłowo stosowana jest wspaniałym narzędziem motywacyjnym. Zachęcamy do zapoznania się z jej zaletami i zasadami właściwego nagradzania psa.
Co to jest nagroda i jakie ma cele i zalety?
Nagrodą dla naszego psa będzie „czynnik”, który spowoduje wzmocnienie jego pożądanego i oczekiwanego zachowania, a ponadto zachęci psa do powtórzenia tego zachowania w przyszłości. Nagroda jest więc pozytywnym wzmocnieniem, dzięki któremu po określonej reakcji, działaniu, wykonanym zadaniu pies poczuje się przyjemnie, dobrze i będzie potwierdzeniem i docenieniem jego „psiego sukcesu”. Jaki cel ma nagradzanie naszego psiego przyjaciela? Zoopsychologowie badają tajniki psich umysłów, uczą się „psiego języka” emocji, zachowań i reakcji, aby pomóc nam w szkoleniu a przede wszystkim psio- ludzkiej komunikacji. W wielkim uproszczeniu i „przełożeniu” na ludzki język wymieńmy główne cele i zalety nagrody:
Motywacja psa
Pies dzięki nagrodzie będzie zmotywowany do działania, szkolenia, dalszej nauki: „udało mi się, jestem super psem- zrobię tak raz jeszcze”
Nauka i „drogowskaz”
Nagroda uczy psa i wskazuje mu, że dane zachowanie było właściwe i prawidłowe: „już wiem o co chodzi, tego człowiek oczekiwał”.
Wzmocnienie
Nagroda wzmacnia w naszym psie zachowanie, którego oczekujemy. „za tą nagrodę postaram się jeszcze bardziej, ta reakcja była właściwa”.
Budowanie więzi
Nagroda jest też „podziękowaniem” psu za dane zachowania i pełni funkcję cementującą więź człowieka z psem: „nagrodził mnie – zauważa, że się staram, zauważył mój sukces, jesteśmy zgranym zespołem… liczę się dla niego”.
„Narzędzie” behawioralne
Nagroda wykorzystywana jest również w terapiach behawioralnych i pomaga naszym psom uporać się z problemami. Właściwie „wydana” jest wspaniałym narzędziem w rękach opiekuna i behawiorysty: „dziękuję za Twój dotyk, smakołyk, zabawkę, pomógł mi poczuć się bezpiecznie, odwrócił moją uwagę”.
Źródło: Hebi B. – Pixabay
Jak można nagradzać psa?
Każdy pies jest indywidualistą, dla każdego zatem coś innego będzie wspaniałą nagrodą. Odmienne również są cele nagradzania psa i możliwości nagrodzenia go w danym momencie i czasie. Nagroda zależna jest również od rodzaju zadania – czasem potrzebna jest nam bardzo precyzyjna nagroda, czasem nagroda tak zwana „odłożona” (przykładowo podczas zawodów obedience). Nagradzanie to temat bardzo złożony, dzisiaj jednak najważniejsze abyśmy zapamiętali, że nagroda musi być przyjemna, wyczekiwana i dobrana do preferencji naszego psa. Jak zatem możemy nagrodzić psa?
Smakołyk
Jedzonko: smaczki, treserki, psie pasty i pasztety mogą być super nagrodą dla psa. Niektóre psy najchętniej uczą się, trenują nowe umiejętności i preferują takie właśnie nagrody. Mówimy o takich psiakach, że są „zmotywowane na jedzenie”. Smakołyk spełnia świetne zadanie przy nauce nowej komendy, umiejętności, wzmacnianiu pożądanych zachowań, wprowadzaniu klikera, który serdecznie polecamy. Stosując nagrody pokarmowe uwzględnijmy je w codziennym bilansie kalorycznym.
Zabawka
Kolejnym sposobem zagradzania psa jest prawidłowo wpracowana zabawka i zabawa. Dla wielu psów zabawa ulubionym szarpakiem, piłką będzie wspaniałą motywującą nagrodą. Koniecznie przeczytajcie o prawidłowej zabawie i jej roli.
Nagroda socjalna
Wspaniałą nagrodą socjalną jest pochwała słowna, entuzjazm opiekuna, dotyk, poklepanie psa w sposób jaki lubi. Zabawa również często jest zaliczana do nagród socjalnych. Nagroda ta jest stosowana jako gratyfikacja samodzielna albo łączona z innymi nagrodami. Psy uwielbiają czuć, że to co zrobiły sprawia ogromną radość opiekunowi i bardzo cenią ten rodzaj nagrody. Nagroda socjalna bardzo wzmacnia więź człowieka z psem.
Nagroda środowiskowa
Przykładem nagrody środowiskowej może być pozwolenie psu na węszenie i eksplorację terenu po sesji treningowej, spuszczenie ze smyczy po „przeprawie’ przez zatłoczone miasto podczas której nasz pies świetnie sobie poradził, luźna zabawa z zaprzyjaźnionym psem. Nagroda jest zatem przekierowaniem na środowisko i zaproponowaniem psu tego czego w danej chwilę najbardziej potrzebuje i oczywiście jest możliwe do zaproponowania w danym miejscu. Nagroda ta zmniejsza psu również poczucie straty. Pies dzielnie zrezygnował z trudnego dla niego bodźca (pogoń za kotem, ptakami), w nagrodę „zwalniamy go” i pozwalamy na wybieganie w bezpiecznych warunkach Nagroda środowiskowa pozwala psu na zaspokojenie jego naturalnych potrzeb i odczucie niezwykle ważnego psiego zaspokojenia i zadowolenia.
Kliker
Kliker jako narzędzie treningowe jest rodzajem nagrody „uwarunkowanej” czyli takiej, którą pies kojarzy z czymś pozytywnym. Szkolenie za pomocą wprowadzonego klikera ma wiele zalet między innymi: precyzja, jednoznaczność, niezmienność, pozbawienie nacechowania emocjonalnego. Jak prawidłowo wprowadzić kliker przeczytajcie:
Co to jest piramida nagród?
Tłumacząc czym jest piramida nagród należy wspomnieć o dwóch najważniejszych zasadach:
„Im lepsza nagroda tym bardziej się staram.”
„Im trudniejsze zadanie tym wartościowsza powinna być nagroda.”
Nasz psi przyjaciel jest przykładowo typem psa zmotywowanego na jedzenie. Jedzonko serwujemy mu po treningu, podczas gdy posłucha naszej komendy na spacerze bądź świetnie poradzi sobie z bardzo trudną sytuacją „spacerową”. Serwujemy mu jednak zawsze i ten sam smakołyk. Z czasem smakołyk ten „straci na wartości”, gdyż stanie się dla psa czymś oczywistym, spodziewanym i „należnym mu”. Gdzie popełniliśmy błąd? Nie wprowadziliśmy hierarchii nagród– w tym przypadku smakołyków. To tak jakbyśmy za zajęcie 1 miejsca w międzynarodowym maratonie dostali taką samą nagrodę jak za wypełnienie swoich codziennych obowiązków w pracy. Nagroda straciłaby dla nas wartość, a my motywację do działania. Warto zatem zastanowić się nad tym co stanowi najbardziej wartościową nagrodę z perspektywy naszego psa i wprowadzić piramidę nagród od „najcenniejszych” wydawanych za supertrudne bądź pożądane zadanie, poprzez „średnio cenne” i „codzienne”. Im trudniejsze zadanie ma do wykonania nasz pies tym wartościowsza z jego punkty widzenia musi być nagroda.
Jakie są zasady prawidłowego nagradzania psa?
Psie preferencje
Chcąc jak najlepiej nagrodzić psa poznaj psie preferencje. Niektóre psiaki najchętniej lubią być nagradzane smakołykiem, inne oddadzą wszystko za chwilę szalonej zabawy z opiekunem. Odkrycie najefektywniejszego motywatora to podstawa udanego szkolenia i treningu.
Dostępność
Warto zarezerwować ulubione smaczki jako nagrodę treningową, atrakcyjny szarpak „udostępniać” tylko i wyłączenie w formie nagrody podczas spaceru, treningu. Nagroda (smakołyk, zabawka) dostępna poza treningiem przestaje być atrakcyjna.
Piramida nagród
Stosujmy zasady piramidy nagród i stopniujmy „moc” nagrody. Prostsze zadanie mniejsza nagroda, trudniejsze zdanie bardziej wartościowa nagroda. Nagradzaj psiaka adekwatnie do trudności wykonanych zadań.
Precyzja nagradzania
Nagradzaj psa we właściwym momencie, zaraz po prawidłowym wykonaniu zadania.
Entuzjazm i radość
Entuzjazm i radość opiekuna podczas szkolenia są niezbędne. Psy to barometry ludzkich emocji. Stres, zmęczenie i nasze zniechęcenie nie będą działały na psa motywująco podczas szkolenia. Zwróćmy również uwagę na naszą mowę ciała. Entuzjastyczne „brawo, dobry pies” może być najlepszą nagrodą.
Niespodzianki
Bądźmy dla psa „kuferkiem niespodzianek” i postarajmy się mieć od czasu do czasu jakaś wyjątkową nagrodę niespodziankę w saszetce.
Zaskoczenie
Zaskakujący sposób podania nagrody jest równie ciekawy jak sama nagroda. Może pozwolisz psu złapać lecący smakołyk, zabawkę? Będziesz uciekał z nagrodą, aby pies mógł ją dogonić? A może rozrzucisz smakołyki w trawę bądź schowasz w korze drzewa?
Różnorodność
Stosujmy różne nagrody (oczywiście zgodnie z psimi preferencjami) bądź stosujmy je zamiennie. W ten sposób unikniemy nudy, wzmocnimy motywację psa do pracy.
Sukces
Zawsze kończymy każdy trening sukcesem. Sukces jest dla psa wspaniałą nagrodą i motywatorem.
Jakie są najczęstsze błędy podczas nagradzania psa?
„Przekupstwo”
Nagradzając psa smakołykami pamiętajmy, aby nie wpaść w pułapkę „łapówkarstwa” i nie uzależnić psa od nagród, bez których nie będzie chciał wykonywać zadań Warto stosować zasadę – zawsze stosujemy nagrodę słowną, pozostałenagrody -losowo, aby nasz pies nie stracił motywacji i nie pracował tylko, gdy przykładowo widzi smakołyk w naszej dłoni.
Smakołyk w dłoni
Pamiętajmy, nagradzając psa „jedzonkiem” podczas wykonywania treningu, ćwiczenia nigdy nie trzymajmy go w dłoni. Nagrodę wyciągamy błyskawicznie, ale po ukończeniu zdania najlepiej z łatwo dostępnej saszetki na smaczki.
Nagroda niedostosowana do psich preferencji
Smakołyk wydawany psu niejadkowi bądź psiakowi po obfitym posiłku nie będzie dla niego adekwatną nagrodą. Szarpak dla psa nie przepadającego za zabawą bądź źle dobrana nagroda środowiskowa również może zniechęcić do działania.
Nagroda wydana w nieodpowiednim momencie
Zwróćmy uwagę, aby nagrodzić psa natychmiast po wykonanym zadaniu. Brak precyzji może być myląca a trening nie przynieść oczekiwanych rezultatów, gdyż pies nie będzie wiedział za co właściwie został pochwalony.
Tylko ten, kto nic nie robi nie popełnia błędów. Zatem ćwiczmy z psami, bawmy się z psami, uczmy nowych komend, sztuczek, psich zabaw i sportów i nagradzajmy!
Świetnej zabawy, sukcesów szkoleniowych i treningowych, wspaniałych nagród i psiej satysfakcji i zadowolenia dla wszystkich czworonogów i ich opiekunów.
