„The Hand Signal” – „Gest otwartej dłoni” w komunikacji z psem
Czy zastanawialiście się jakie znaczenie mają gesty w komunikacji z naszymi czworonożnymi przyjaciółmi? Jedynym z najbardziej naturalnych gestów wykonywanych przez człowieka w komunikacji ze swoim psem jest „The Hand Signal” czyli gest otwartej dłoni. Ten ekspresyjny gest ma zdumiewającą zdolność przekazywania informacji i komunikacji z naszymi psimi przyjaciółmi. W tym artykule zgłębię tajemnicę „gestu otwartej dłoni”, przyglądając się jego znaczeniu w różnych kontekstach sytuacyjnych oraz jego prawidłowym zastosowaniu.
Dlaczego gesty w komunikacji z psem są ważne?
Pies komunikuje się z innymi psami, ludźmi oraz otoczeniem za pomocą różnorodnych komunikatów, zarówno werbalnych takich jak: szczekanie, piszczenie, skomlenie czy mruczenie, jak i niewerbalnych takich jak: mowa ciała oraz komunikacja zapachowa. Czy zastanawialiście się kiedyś, jaki procent komunikacji naszych psich przyjaciół stanowi komunikacja niewerbalna? Naukowcy szacują, że komunikacja niewerbalna stanowi nawet do 90% całkowitej komunikacji psów. Komunikacja niewerbalna jest zatem bardzo naturalnym psim sposobem porozumiewania się i ich swoistym językiem. Może więc my ludzie ucząc się wielu języków świata powinniśmy zgłębiać tajniki psiego języka komunikacji? Ucząc się psiej mowy ciała oraz używając naszej mowy ciała, której elementem są gesty możemy ułatwić nasze międzygatunkowe zrozumienie.
Co to jest „gest otwartej dłoni”?
„The Hand Signal” – „gest otwartej dłoni” to gest, który my ludzie wykonujemy stosunkowo często, naturalnie i spontanicznie. Jest to gest wystawionej do przodu otwartej dłoni, która najczęściej przekazuje odbiorcy prośbę o dystans, zatrzymanie: „stop”, „poczekaj”, „zachowaj dystans”. Gestu otwartej dłoni używamy również w komunikacji z naszymi psami nie zawsze jednak prawidłowo i we właściwym momencie.
Jakie są zalety stosowania „gestu otwartej dłoni” w komunikacji z psem?
Obserwacje prowadzone w centrum szkoleniowym Nordic Education Centre for Ethical Dog Training wyraźnie wskazują, że gdy używamy „The Hand Signal” w komunikacji z naszymi psami – psy są spokojniejsze i dużo łatwiej jest in zrozumieć ludzkie intencje. Nie wiemy jak dokładnie psy interpretują „gest otwartej dłoni” ale używany konsekwentnie w różnych sytuacjach pomaga im zrozumieć intencje człowieka, odnaleźć się w naszym ludzkim świecie i poczuć bezpieczniej.
Jak prawidłowo stosować „The Hand Signal”?
Chcąc prawidłowo stosować „gest otwartej dłoni” starajmy się spokojnie ale w widoczny dla psa sposób wyciągnąć otwartą dłoń przed siebie. Często mówimy do naszych psów zbyt dużo „zalewając je potokiem słów” i w ten sposób znieczulamy je na naszą mowę. Używając „gestu otwartej dłoni” starajmy się nie mówić – gest jest wyraźnym komunikatem, który nasz pies świetnie zrozumie. Jeśli mówimy, niech to będzie jedno krótkie informujące słowo np. „poczekaj”. Psy uczą się poprzez obserwację i powtarzalność danych zachowań, które możemy pozytywnie wzmacniać. Konsekwencja w użyciu „sygnału otwartej dłoni” w tych samych sytuacjach pomoże psu zrozumieć nasze intencje.
W jakich sytuacjach wykorzystujemy „gest otwartej dłoni” w komunikacji z psem?
Zanim zaczniemy używać „gestu otwartej dłoni” w komunikacji z psem warto zastanowić się do czego i w jakich sytuacjach będziemy go wykorzystywać. Poznajmy kilka kontekstów sytuacyjnych i życiowych przykładów jego zastosowania:
Komunikacja intencji
Można wykorzystać „gest otwartej dłoni” chcąc zakomunikować psu nasze intencje i zamiary. Przykładem będzie nasz zamiar wyjścia do innego pomieszczenia a zarazem prośba skierowana do psa o pozostanie w miejscu, którym się akurat znajduje. Gest w tej sytuacji będzie znaczył: „zostań na chwilę – zaraz wracam”. Naszą intencją w tym przypadku jest zakomunikowanie psu, że wychodzimy tylko na chwilę i pies nie musi / nie powinien z różnych względów nam towarzyszyć.
Źródło: Bożena Bazylka Putlak
Komunikacja oczekiwań
„Gest otwartej dłoni” może też informować psa o oczekiwaniach opiekuna względem psa. Przykładem będzie zatrzymanie psa, który chce skoczyć na Opiekuna / Gościa / innego psa. Gest „otwartej dłoni” w tym przypadku przekazuje nasze jasne oczekiwanie „stop -zatrzymaj się”. Innym przykładem będzie chęć zachęcenia psa, aby zajął się swoimi sprawami i poinformowania go, że nie poświecimy mu w danym momencie swojej uwagi. Gest może wtedy znaczyć: „Nie teraz – poczekaj”, „Potrzebuję trochę przestrzeni – zachowaj dystans”.
Źródło: Magdalena Wójciak
Komunikacja wspierająca
„Gest otwartej dłoni” może również wspierać psa i informować go, że przejmiemy działanie w jakiejś stresującej dla niego sytuacji: „wszystko ok – jak się tym zajmę”. Może to być nieoczekiwane podejście do nas nieznajomego, podbiegnięcie psa lub, gdy gestem chcemy aby nasz pies pozwolił działać swojemu Opiekunowi. Gest może również uspokoić psa szczekającego na odgłosy za oknem. Możemy wykorzystać, go gdy stoimy blisko psa, aby był w stanie zauważyć naszą dłoń. Otwarta dłoń uspokoi psa i poinformuje go, że odczytaliśmy jego ostrzeżenie i nie ma się czym niepokoić. „Wszystko dobrze”, „Wystarczy już – dziękuję”.
Czym nie jest „gest otwartej dłoni”?
„The Hand Signal” nie jest komendą, której uczymy psa. Jest on naturalnym wparciem psa, przekazania mu naszych intencji, zamiarów bądź oczekiwań wobec niego. Ten naturalny i często spontaniczny gest pomaga nam we wspólnej komunikacji i zrozumieniu. „Gest otwartej dłoni” może być wykorzystywany jedynie w sytuacjach, gdy pies dobrze nas widzi i nie może być stosowany jako komenda „stop”, gdy przykładowo chcemy zatrzymać psa przed przejściem dla pieszych. Nie jest to też zatrzymane awaryjne. „Sygnał otwartej dłoni” nie może być też „oceną” czy dane zachowanie psa jest dobre czy złe.
Czego unikać stosując „gest otwartej dłoni”?
Warto zastanowić się jeszcze nad kwestią czego unikać komunikując się z psem i wykorzystując „gest otwartej dłoni”. Wykorzystując ten gest warto zwrócić uwagę na naszą mową ciała, gdyż ona jest bardzo istotna w komunikacji z naszym psem. Nie ustawiajmy się zatem do psa frontalnie – raczej lekko bokiem. Nie wpatrujmy się w psa. Zarówno wpatrywanie jak i ustawienie frontalne może być odebrane przez psa jako grożenie i nie jest do końca „uprzejme” względem niego.
Kolejną kwestią jest nasza mowa. Norwescy zwolennicy komunikacji gestami z psem optują za nieużywaniem mowy. Osobiście jestem zdania, że słowa mogą być użyte ale konkretne i przekazujące jasną, krótką informację: „stop”, „dość”, „wszystko dobrze”. Ważne jest, aby nie zalewać psa wieloma nic nie znaczącymi słowami: „wszystko dobrze, nie przejmuj się piesku, pańcia wszystkim się zajmie – dobry piesek” itp. Warto również zwrócić uwagę na ustawienie dłoni. Starajmy się wyraźnie wysunąć ją do przodu, nie nachylać jej nad psem, nie wymachiwać nad jego głową. Ma to być prosty, spokojny ale jasny sygnał, który przekazuje psu konkretną informację.
Podsumowanie
Poprawne wykorzystanie „sygnału otwartej dłoni” może ułatwić komunikację Opiekuna z psem. Porozumiewanie się z wykorzystaniem tego sygnału ale i innych gestów może także wzmocnić więź między psem a jego Opiekunem poprzez łatwiejsze wzajemne zrozumienie a i wynikające z tego zaufanie psa do człowieka. Myślę, że warto.
