Co musisz wiedzieć o szczepieniach psa?

certyfikowany Zoopsycholog, Behawiorysta i Trener psów, absolwentka Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie, instruktor Nosework Polska, Dogfitness i Rally-O

Magdalena Pabis

Jak działają szczepienia?

Większość z nas pamięta z dzieciństwa film rysunkowy „Było sobie życie” i jeden z odcinków, w którym biała armia „ludków – obrońców” – swoistych przeciwciał walczyła z intruzami – zarazkami choroby. Bezlitosne pokonanie patogenów było możliwe dzięki armii przeciwciał, które powstały w organizmie po szczepieniu. Taka właśnie jest funkcja szczepień. Ich celem jest uodpornienie naszego zwierzaka na choroby zakaźne, z którymi może zetknąć się podczas swojego życia. Podając psu „unieszkodliwiony” antygen bakterii, wirusa w szczepionce, jego organizm wytwarza niezbędne przeciwciała. Układ odpornościowy naszego kudłacza uczy się walki z tymi patogenami i w razie kontaktu z nimi w przyszłości będzie w stanie je pokonać.

Szczepienia najlepszą inwestycją opiekuna w zdrowie psa

Szczepienie są zatem najlepszą inwestycją w zdrowie naszego psiego przyjaciela i bardzo ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej. To dzięki szczepieniom chronimy naszego zwierzaka, ale i zwierzęta w naszym otoczeniu przed niebezpiecznymi chorobami, które mogą zagrażać ich życiu. Szczepienia psów budują tak zwaną odporność zbiorową i chronią naszych przyjaciół przed rozwojem niebezpiecznych epidemii.

Co to jest kalendarz szczepień?

Schemat podawania szczepień nazywamy kalendarzem szczepień. Jest on ustalony w taki sposób, aby psie organizmy jak najlepiej przystosowały się do obrony ich organizmów. Lekarz weterynarii poinformuje nas o aktualnym i bezpiecznym schemacie podawania szczepień. Kalendarz szczepień należy dostosować do danego psiaka, jego stanu zdrowia, zaleceń, predyspozycji i wrażliwości rasowych. Lekarz weterynarii ustalając kalendarz szczepień bierze również pod uwagę zalecenia producentów szczepionek i wszystkie medyczne wytyczne wnikliwie opracowane przez immunologów zrzeszonych w organizacjach i stowarzyszeniach naukowych takich jak Światowe Stowarzyszenie Lekarzy Małych Zwierząt WSAVA.

Kalendarz szczepień szczeniaka – podstawowy schemat

1 szczepienie: 6-8 tydzień życia
2 szczepienie: ok. 9-11 tydzień życia (2-4 tygodnie po 1 szczepieniu)
3 szczepienie: ok. 12-15 tydzień życia ( 2-4 tygodnie po 2 szczepieniu)
Szczepienie przeciwko wściekliźnie – nie wcześniej niż po ukończeniu 12 tygodnia życia.

Co warto wiedzieć przed szczepieniem?

Kwalifikacja do szczepienia

Kwalifikacji do szczepienia dokonuje zawsze lekarz weterynarii badając dokładnie naszego psa. Sprawdza czy nasz kudłacz nie przechodzi w tym czasie infekcji, czy nie jest odwodniony. Bada wnikliwie psa, sprawdza stan uszu, oczu, pyska, mierzy temperaturę, osłuchuje pracę serca i przeprowadza dokładny wywiad z właścicielem. Celem jest uniknięcie podania szczepionki, podczas gdy nasz pies jest osłabiony, zmaga się z infekcją bądź istnieją inne ważne przeciwskazania.

O zalecanym terminie szczepień dowiemy się także od hodowcy, który zaszczepił już pierwszymi dawkami naszego malucha jeszcze w hodowli. Otrzymamy też książeczkę zdrowia, w której będą wpisane podane szczepionki i leki na odrobaczanie (rodzaj szczepionki, leku, numer seryjny leku, data podania), oraz wszelkie istotne informacje dotyczące zdrowia naszego pupila. Jeśli adoptujemy psiaka ze schroniska, opiekunowie poinformują nas o szczepieniach, które pies przyjął i zalecanym terminie kolejnych dawek oraz poinformują szczegółowo o stanie zdrowia psa, wykonanych zabiegach (kastracji, sterylizacji), potencjalnych problemach zdrowotnych.

Psiaki hodowlane karmione mlekiem matki mają często większą odporność urodzeniową, gdyż w mleku matki znajdują się ważne przeciwciała, które chronią je w początkowym okresie życia. Szczeniaczki o nieznanej historii, znalezione, porzucone bądź nie karmione mlekiem matki mogą mieć słabszy układ odpornościowy. Wszystkie te czynniki bierze pod uwagę nasz lekarz weterynarii ustalając schemat szczepień psiego malucha, a także psa dorosłego.

Obserwacja stanu zdrowia psa przez właściciela

Ważnym zadaniem właściciela jest kontrola i obserwacja stanu zdrowia psa. Jeśli przed planowaną datą wizyty szczepiennej zauważymy niepokojące objawy przykładowo: biegunka, brak apetytu, osowiałość koniecznie poinformujmy o tym naszego lekarza, który zdecyduje o ewentualnym przełożeniu terminu szczepienia i wdroży odpowiednie leczenie, jeśli będzie konieczne. Pamiętajmy również, że stres obniża odporność zwierzaka – nie szczepmy więc go bezpośrednio po przebytej podroży, zmianie miejsca zamieszkania (przywiezienie do nowego domu), innych stresujących wydarzeniach, które miały miejsce w jego psim życiu.

Odrobaczanie

Lekarze weterynarii zalecają przed szczepieniem, aby psiak był odrobaczony. Podanie szczepionki psu, który jest zainfekowany pasożytami może osłabić jej działanie. Zalecane jest trzykrotne sprawdzenie kału pod kątem obecności pasożytów bądź odrobaczenie psa ok 2 tygodnie przed szczepieniem. Termin odrobaczania i szczepień zawsze ustalmy z lekarzem weterynarii.

Co to jest kwarantanna?

Pamiętajmy również, że nasze szczeniaczki, dopóki nie przejdą cyklu podstawowych szczepień, są narażone na choroby i powinny przebywać na kwarantannie. Kwarantanna zatem to czas, gdy nasz psi przyjaciel musi być szczególnie chroniony, gdyż jego organizm nie zbudował jeszcze minimalnej odporności i jest narażony na niebezpieczne choroby. Czas, podczas którego nasz psiak nie nabył odpowiedniej ochrony nazywany jest luką immunologiczną. Podczas kwarantanny musimy unikać miejsc, gdzie spacerują inne zwierzaki, a także kontaktu z nimi, szczególnie z psami o nieznanym pochodzeniu.

Unikajmy miejskich parków, często odwiedzanych przez psy skwerów, psich wybiegów, często uczęszczanych łąk, a także lasów, gdzie występują dzikie zwierzęta. Zwróćmy uwagę na nasze buty, na których przynosimy do domu potencjalne patogeny- trzymajmy je w czasie kwarantanny poza zasięgiem psa. Niestety czas kwarantanny zbiega się z ważnym okresem socjalizacji szczeniaka – pamiętajmy jednak socjalizujmy naszego psa mądrze i odpowiedzialnie zachowując wszelkie zasady bezpieczeństwa. O długości kwarantanny poinformuje nas nasz weterynarz, a jest ona zależna od bardzo wielu czynników i może trwać od 6 aż do 16 tygodni.

Co to jest reakcja poszczepienna i alergiczna?

Pierwsze szczepienia to również stres dla opiekuna, który obawia się o zdrowie swojego pupila i potencjalnie występujących reakcji poszczepiennych i anafilaktycznych (alergicznych). Reakcja poszczepienna to reakcja organizmu na podaną szczepionkę. Najczęściej jest to lekkie podwyższenie temperatury, zaczerwienienie w miejscu iniekcji, osłabienie, chwilowy brak apetytu. Weterynarz poinformuje nas o potencjalnych reakcjach psiego organizmu na daną szczepionkę i podpowie na co mamy zwrócić uwagę w zachowaniu psa. Szczepionki i ich skład są bardzo dokładnie badane i sprawdzane przed dopuszczeniem ich na rynek medyczny. Oczywiście zdarzają się reakcje alergiczne po podaniu szczepionki, najczęściej są one jednak niegroźne a potencjalne ryzyko w porównaniu z korzyściami jest minimalne. Dla swojego spokoju i bezpieczeństwa psa odczekajmy 15 minut po szczepieniu w poczekalni przychodni weterynaryjnej.

Szczepienia podstawowe

Szczepienia podstawowe to najważniejsze szczepienia, które powinien przyjąć Twój pies, aby chronić go przed niebezpiecznymi chorobami, które zagrażają jego zdrowiu i życiu. Do szczepień podstawowych należą: szczepienia przeciw parwowirozie, nosówce, chorobie Rubartha i wściekliźnie.

Parwowiroza

Parwowiroza zwana potocznie psim tyfusem jest bardzo niebezpieczną, wirusową chorobą zakaźną. Jest ona szczególnie niebezpieczna dla szczeniąt i może skończyć się śmiercią. Chorobę wywołują wirusy – Parvoviridae – CPV 2, a najbardziej narażone na zachorowanie są szczeniaki w wieku od 5 tygodni do 6 miesięcy. Dorosłe psy często przechodzą chorobę bezobjawowo, natomiast aż do 10 dni mogą wydalać wirusa z kałem.

Najczęstsze objawy zakażenia to:

• apatia,
• brak apetytu,
• wymioty,
• intensywne a nawet krwiste biegunki.

Niestety zdarzają się również objawy sercowe, do których należą duszenie się i sinienie. Wirus jest bardzo odporny i wczesne rozpoznanie choroby i podjęcie leczenia poprawia rokowanie malucha. Zalecane jest trzykrotne podanie szczepionki u szczeniaka. Pierwsza dawka: 6-8 tydzień życia, druga dawka: 9-11 tydzień życia, trzecia dawka: 12-15 tydzień życia. Konieczne jest również podanie dawki przypominające po roku i wykonywanie kolejnych szczepień w terminie zalecanym przez weterynarza (najczęściej co 1-3 lata w zależności od preparatu).

Nosówka

Kolejną niebezpieczną infekcją wirusową jest nosówka. Zapada na nią wiele dzikich i udomowionych zwierząt, u psów wywołuje ją wirus Canine Distemper Virus CDV. Choroba jest bardzo groźnym, wielonarządowym zakażeniem a najbardziej narażone są szczenięta w wieku od 3-6 miesięcy. Infekcja jest bardzo zakaźna, gdyż przenosi się głównie drogą kropelkową. Ostra postać choroby wiąże się z ogromnym cierpieniem psa i często kończy się śmiercią.

Objawy nosówki mogą być zróżnicowane:

• nosówka oddechowa powoduje problemy z oddychaniem, ropny wyciek z nosa, zapalenie oskrzeli, płuc;
• nosówka żołądkowo- jelitowa objawia się nieżytem jelit i żołądka, wymiotami, biegunką.

Występują też objawy:

• oczne: ropne łzawienie, światłowstręt;
• skórne: krosty, pęcherze na skórze brzuszka, ud, uszu;
• nerwowe: obniżona koordynacja ruchowa, tiki, drżenia kończyn, niedowłady i porażenia.

Podobnie jak w przypadku parwowirozy – zalecane jest trzykrotne szczepienie. Pierwsza dawka: 6-8 tydzień życia, druga dawka: 9-11 tydzień życia, trzecia dawka: 12-15 tydzień życia. Podobnie dawka przypominająca po roku i kolejne szczepienia w terminie zalecanym przez weterynarza (najczęściej co 1-3 lata w zależności od preparatu).

Choroba Rubartha

Choroba Rubartha jest zakaźnym zapaleniem wątroby wywoływanym przez adenowirus typu 1 (canine adenivirus 1). Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową bądź pokarmową, a wirus rozwija się w węzłach chłonnych lub w migdałkach, gdzie rozmnaża się i ostatecznie przenika wraz z krwią do wątroby. Choroba najczęściej występuje u młodych psów, a u szczeniąt ma bardzo ostry przebieg. Objawia się ona wysoką gorączką, biegunką, zapaleniem gardła i kaszlem. Szczepionka podawana jest również trzykrotnie. Pierwsza dawka: 6-8 tydzień życia, druga dawka: 9-11 tydzień życia, trzecia dawka: 12-15 tydzień życia. Dawka przypominająca po roku i kolejne szczepienia w terminie zalecanym przez weterynarza (najczęściej co 1-3 lata w zależności od preparatu).

Szczepienia dodatkowe

Szczepienia dodatkowe to szczepienia nieobowiązkowe, są one jednak zalecane i stanowią ważny aspekt profilaktyki zdrowotnej psa. Lekarz biorąc pod uwagę tryb życia psa, miejsce zamieszkania, kondycję, stan zdrowia, predyspozycje rasowe poinformuje nas i dobierze zalecane szczepienia dodatkowe. Szczepienia dodatkowe również mają na celu zabezpieczenie naszego pupila przed chorobami i ich powikłaniami. Są to między innymi: szczepienia przeciw kaszlowi kenelowemu, psiej grypie, koronawirozie, wirusowi herpes, grzybicy, leptospirozie, parainfluenzie, boreliozie.

Szczepienie przeciw wściekliźnie

Szczepienie przeciw wściekliźnie należy do szczepień podstawowych i obowiązkowych. Wścieklizna jest ciężką i śmiertelną chorobą odzwierzęcą. Jest ona niebezpieczna dla zwierząt jak i ludzi. Wywołuje ją wirus wścieklizny (z rodzaju Lyssavirus), którego rezerwuarem są głównie dzikie zwierzęta drapieżne. Wirus wścieklizny infekuje układ nerwowy, przenosi się do mózgu i rdzenia kręgowego i namnaża się w komórkach nerwowych. Zakażeniu ulegają również gruczoły ślinowe, gdzie dochodzi do jego rozmnażania i wydalania.

Wirus jest bardzo niebezpieczny i prowadzi do śmierci, dlatego zgodnie z polskim prawem każdy pies powyżej 3 miesiąca życia musi być zaszczepiony na wściekliznę. Lekarze weterynarii zalecają pierwszy raz podanie taj szczepionki jako szczepienia samodzielnego – nie łączonego z innymi. Każdy dorosły pies musi być szczepiony na wściekliznę raz w roku. Jego opiekun otrzymuje zaświadczenie o ważnym szczepieniu, które wymagane jest również podczas wyjazdu zagranicę.

Psi paszport i wymagane szczepienie podczas wyjazdu zagranicę

Pamiętajmy wyjeżdżając zagranicę, aby sprawdzić wymagania danego kraju pod kątem obowiązkowych szczepień i uregulowań prawnych dotyczących przewozu zwierząt. Zgodnie z tymi wymogami uzupełnijmy paszport zwierzaka. Jest on wymagany jest w większości krajów wraz z wpisem wykonanych i obowiązkowych w danym kraju szczepień, kontroli zdrowia i profilaktycznych badań weterynaryjnych. Paszport zakładany i uzupełniany jest przez lekarza weterynarii.

Zaszczepiony pies – bezpieczny pies

Zadbajmy o nasze psiaki i wykonajmy wszystkie niezbędne szczepienia zgodnie z kalendarzem szczepień. Pamiętajmy, że tylko podanie wszystkich wymaganych dawek szczepionki zabezpiecza naszego przyjaciela przed daną chorobą i odpowiednio moduluje jego układ odpornościowy.

To bardzo istotna inwestycja w ich zdrowie, życie i jedyna metoda ochronna przed zjadliwymi i niestety często śmiertelnymi chorobami.

Pamiętajmy: zdrowie naszego psa jest najważniejsze, a obowiązkiem opiekuna jest zapewnienie psu odpowiedniej profilaktyki szczepiennej.

Kalendarz szczepień, dobór rodzaju szczepionki oraz szczepień dodatkowych, a także wszelkie wątpliwości rozwiążmy konsultując się z naszym zaufanym lekarzem weterynarii.

Psinosek życzy wszystkim psiakom i ich właścicielom dużo zdrowia i silnej armii obrońców.